در این مقاله نگاهی به نحوه و فرهنگ مصرف چای در کشورهای دیگر و مراسم و باورهای پیرامون آن خواهیم داشت.
نکتههایی فرهنگی، پیرامون نحوهی ارائه و مصرف چای در کشورهای دیگر
چای خارجی فقط در تعریف فیزیکی و توصیف انواع آن خلاصه نمیشود و به نحوهی مصرف آن نیز ارتباط مییابد. علاوه بر چین، هندوستان، ژاپن و بسیاری از کشورهای آسیایی، در کشورهایی نظیر انگلستان و فرانسه نیز میتوان از موضوعی به نام فرهنگ مصرف چای خارجی سخن گفت. برخی از آداب و رسوم مرتبط با مصرف چای در کشورهای مختلف را میخوانیم:
مصرف چای در چین
در اکثر منابع، از کشور چین بهعنوان خاستگاه اصلی چای نام برده شده است. نوشیدن چای در چین، با آداب خاصی همراه است. بهعنوان مثال، چینیها معمولاً اول چای را بو میکنند و بعد به رنگ چای مینگرند و آن را مزه میکنند.
ظرف چایخوری سنتی چینیها سه قسمت دارد که عبارتاند از: درپوش، کاسه و پایه. در هنگام مزه کردن چای، باید پایهی ظرف را روی دست گرفت و دست دیگر را روی درپوش گذاشت.
مصرف چای در ژاپن
چای، توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن آورده شده است. در ژاپن، دو نوع آیین خاص دربارهی چای وجود دارد یکی به نام « اوچاکای» (お茶会) که سادهتر انجام میشود و دیگری که حدود چهار ساعت طول میکشد به نام «چاجی» (茶事) معروف است.
مصرف چای در هندوستان
بیشترِ آنچه که در دنیا به عنوان چای خارجی در کشورها مصرف میشود متعلق به کشور هندوستان است. اصلیترین زمان مصرف چای در نزد هندیها، هنگام نیمروز یا بعد از فراغت از کار روزانه است، هندیها در بیشتر اوقات، چای را با شیر مخلوط کرده و مینوشند.
مصرف چای در میانمار
در میانمار، نوعی چای ترش همراه با تنقلاتی مانند بادام زمینی، کنجد نارگیل خرد شده و… مصرف میشود.
مصرف چای در مصر
چای، نوشیدنیِ ملی مصر است و چای خارجی از «سریلانکا» و «کنیا» وارد میشود. مصریها چای را با شکرِ نیشکر شیرین کرده و اغلب برگ نعنای تازه همراه با شیر در کنار بساط چای آنها مشاهده میشود.
مصرف چای در روسیه
سردسیر بودن روسیه چای را حتی از قبل از دوران «پطر کبیر» به یک نوشیدنی محبوب تبدیل کرده بود. در روسیه تا مدتها عبارت چای خارجی، به چای وارداتی از هندوستان اطلاق میشد. به مرور با افزایش واردات چای، این نوشیدنی به نوشیدنی محبوب افراد عادی نیز تبدیل شد و سماور در خانههای روسها کاربرد وسیعی یافت. چای در روسیه بیش تر با شکر و یا مواد خوراکیِ شیرین مصرف میشود.
مصرف چای در فرانسه
در فرانسه رسم چای خوردن بر اثر علاقهی پادشاهی از سلسلهی «بوربن» به نام «لویی چهاردهم» که چای را عامل کمک به هضم غذا میدانست شکل گرفت ولی بعد از انقلاب کبیر فرانسه و از سال 1789 به بعد، رسم نوشیدن چای کمرنگ شد، تا این که از سال 1850 میلادی به بعد و همزمان با پیشرفت فرانسویها در کیک پزی، سنت نوشیدن چای با کیک رواج یافت.
مصرف چای در انگلستان
در بین کشورهای غربی آمار بیشترین مصرف چای، متعلق به انگلستان است و مصرف سرانه آن نسبت به کشورهای دیگر بسیار بالاتر است. چای خارجی نخستین بار در اواخر قرن شانزدهم توسط «کمپانی هند شرقی» به انگلستان وارد شد. همسر«چارلز دوم» که پرنسسی پرتغالی به نام «براگانزا» (Braganza) بود، به نوشیدن چای خارجی عادت داشت و همین امر، نقش مهمی در رواج آن در بین طبقات اشراف و قضات انگلستان داشت.
در فرهنگ انگلستان، نوشیدن چای با عنوان (Tea Time) و گپ زدنها و صحبتهایی که در این بازهی زمانی انجام میشود، جایگاه فرهنگی و آداب ویژهای دارد.
جمع بندی
چای نوشیدنی است که در جهان به شدت محبوب بوده و دارای قدمت و اصالت بالایی است بنابراین آداب و رسوم خاص خود را نیز دارد. چای علاوه بر اینکه محصولی زراعی به حساب می آید، مصرف آن در نوع خود تبدیل به فرهنگی خاص هم شده است و این فرهنگ متناسب با شرایط اقلیمی و آداب و رسوم بومی تا حدود زیادی در نقاط جهان متفاوت است.
بله، چای در بین ایرانیان از محبوبیت خاصی برخوردار است و به تبع نوشیدن آن دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاصی است که از شهر به شهر دیگر متفاوت است.