چای را با شکل های مختلف فله ای ، بسته بندی و کیسه ای که نوعی از چای بسته بندی به حساب می آید می توان تهیه کرد. چای فله ای همان چای است که بدون بسته بندی و برند تهیه می شود. چای کیسه‌ای یک کیسه کاغذی، پارچه‌ای یا نایلونی کوچک محتوی چای خشک است که برای دم کردن سریع چای استفاده می‌شود.
اولین بار چای کیسه ای در سال 1905 وسیله سولیوان تاجر آمریکایی و با استفاده از کیسه کوچک ابریشمی که در مقدار 3 گرم چای ریخته و با نخ بسته شده بود ابداع گردید. در این روش چون نیازی به قوری نبود و از طرفی استفاده مجدد از تفاله خشک شده امکان پذیر بود مورد توجه قرار گرفت. روش ابداعی سولیوان با توجه به کمبود چای و گرانی قیمت مورد استقبال عموم مردم بعد از جنگ جهانی بسیار محبوب شد.
در این روش عرضه، خاکه چای حاصل از روش تولید CTC و خاکه چای حاصل از روش تولید ارتدوکس با نظر کارشناس چشایی و اختلاط و در نظر گرفتن خواست بازار مصرف به میزان معین مخلوط و در درون کیسه های کاغذی از جنس سلولز خالص عاری از بو ریخته می شد. از هر کیلو گرم چای کیسه ای حاصل از اختلاط CTC و ارتدوکس حداقل میزان 700 فنجان چای مطلوب به دست می آوردند. در حالی که از هر کیلوگرم چای غیر کیسه ای ارتدوکس 250 و باروتی و شکسته CTC پانصد فنجان چای عاید می شود. طبخ و دم کشیدن سریع و جدا شدن تفاله از مایع و فنجان دهی بیشتر موجب عرضه و فروش رو به گسترش چای کیسه ای در جهان گردیده است.
ولی باید توجه داشت که طعم چای کیسه ای با چای دم کشیده در قوری متفاوت خواهد بود و اغلب کیفیت عطر و طعم چای و دمنوش کیسه ای کمتر از انواع بسته بندی است.
در تولید این نوع چای به دلیل وجود برند روی بسته بندی نظارت هایی وجود دارد و به حسن شهرت نام تولید کننده نیز توجه می شود، بنابراین از هر نوع چای استفاده نمی شود و کیفیت، عطر و طعم چای اهمیت دارد. در تولید این نوع چای از خاکه چای تولید شده به روش غیر کلاسیک سی تی سی استفاده می شود. اندازه و ابعاد دانه های چای باید به دقت اندازه گیری شود ذرات درشت و خیلی ریز موجب مسدود کردن اسیب به کاغذ مخصوص می شود و در نتیجه چای با آن کیفیت مورد نظر حاصل نمیشود. حجم خاکه چای مورد استفاده در هر صد گرم باید 230 سانتی متر مکعب باشد. ناخالصی های خاکه چای به وسیله غربال های مخصوص گرفته می شود. خاکه چای کهنه که بیش از 6 ماه از زمان تولید آن گذشته شده باشد استفاده نمی شود. اصولا چای خاکه بر خلاف چای قلمه که سطوح آن کمتر در معرض هوا قرار دارد زودتر کهنه و کیفیت خود را از دست می دهد.در صورتی که میزان رطوبت خاکه چای بیش از 6 درصد و کم و بیش بوی کهنه گی استشمام می شود و ذرات خاکه چای حالت شکنندگی خود را از دست داده و حالت اسفنجی پیدا نموده است. باید قبل از اختلاط، رطوبت آن را در ماشین خشک کن گرفت در موقع خشکانیدن دمپر تنظیم کننده جریان هوای گرم باید حاکثر در حدود یک چهارم باز باشد تا جریان تند هوای گرم موجب پراکندگی ذرات ریز خاکه چای نگردد.
در تولید چای کیسه ای خاکه چای مرغوب سی تی سی کنیا و یا باروتی ریز و ارقام خاکه چای FD، PDI، CD، PD حاصل از سی تی سی و ارتدوکس کشورهای تولید کننده باید به نسبت های معین که مکمل یکدیگر باشند پس از این که ملا مخلوط شدند مورد استفاده قرار گیرند. در تولید چای کیسه ای از کاغذ صافی filter paper از جنس سلولز با پوشش خارجی ترمو پلاستیکی استفاده می شود تا در اثر حرارت کیسه های حاوی چای به آسانی دوخته شوند. جنس کاغذ صافی از سلولز خالص است. کاغذ مورد استفاده باید عاری از بو، طعم، مزه و رنگ بوده و بتواند محلول چای را فقط از خلل و فرج خود عبور دهد .
چای فله ای یا چای کیسه ای (بسته بندی)
بر چای فله ای هیچ نوع نظارتی انجام نمی گیرد پس هم از نظر مرغوبیت و بهداشت و هم از نظر اصیل بودن و خلوت نبودن چند نوع چای هیچ تضمینی وجود ندارد. چای فله ای دارای بسته بندی مناسب نیست به همین دلیل دانه های ای در معرض رطوبت و بوی مواد معطر دیگر هستند و به راحتی کیفیت خود را از دست می دهند. اما خوب چای فله ای نسبت به چای کیسه ای مزایایی نیز دارد. برای مثلا بطور معمول طعم و عطر چای فله ای مرغوب به مراتب بهتر از چای کیسه ای است. همچنین چای فله ای مناسب دم کردن در قوری است که جزوی از فرهنگ ایرانی می باشد.
خواص تغذیه ای چای خرد شده مورد استفاده در تهیه چای کیسه ای، از نظر وجود آنتی اکسیدانها، فلاوونوئیدها، کافئین و … مانند برگ کامل چای می باشد و در صورت مصرف چای کیسه ای تولید شده در کارخانه های تحت کنترل و دارای مجوز از سازمان غذا و دارو مشکل خاصی مشاهده نخواهد شد . مشکل اساسی در استفاده از چای کیسه ای، بحث تقلبات و استفاده از افزودنی ها جهت ایجاد طعم یا رنگ در آن است به گونه ای که احتمال استفاده از ضایعات چای یا چای دارای ناخالصی بالا و فاقد کیفیت و به دنبال آن، افزودن رنگ مصنوعی یا طعم غیر مجاز به آن جهت بالابردن خصوصیات ظاهری برای مصرف کننده، در چای کیسه ای تولید شده در کارگاههای زیر زمینی و غیر مجاز بسیار بالا می باشد. بنابراین لزوم کنترل وجود پروانه ساخت بر روی بسته بندی چای کیسه ای دارای اهمیت بسیار می باشد.
