برگ چای در ایران و کشورهای خارجی به شیوههای نسبتاً متفاوتی تقسیمبندی و یا درجهبندی میشوند؛ در این مقاله نگاهی به تقسیمبندیهای چای سیاه ایرانی و چای سیاه خارجی با تکیهی بیشتر بر درجهبندی برگ چای سیاه در کشورهای خارجی داریم.
درجهبندی برگ چای سیاه ایرانی
هرچند درجهبندیهای نسبتاً متفاوتی برای چای ایرانی در وبسایتهای مرتبط با موضوع چای و یا برخی فروشگاه اینترنتی چای و یا در نزد تولیدکنندگان چای، مصطلح و مورداستفاده است ولی در یک جمعبندی کلی میتوان برگ چای ایرانی را به این نحو درجهبندی کرد:
- قسمت سرگل برگ چای: این قسمت فقط در فصل بهار به دست میآید. عطر زیاد و شکل پیچی دارد و آن را یکی از بهترین چایهای موجود محسوب میکنند.
- قسمت قلم برگ چای: برگ سوم گیاه چای که شامل برگهای بالایی گیاه چای است را چای قلم میگویند و معمولاً خوشرنگترین چای محسوب میشود.
- قسمت ممتاز برگ چای: یا چای ممتاز که ترکیبی از برگهای بالایی و پایینی بوتهی چای است.
- قسمت شکستهی برگ چای: یا چای شکسته که شامل برگهای میانی و پایینی بوتهی چای است و معمولاً ریزتر نیز هست.
- بخش موسوم به باروتی برگ چای: که شامل برگهای پایینی گیاه چای است که نام دیگر آن کله مورچه ای است.
درجهبندی برگ چای سیاه خارجی
در عرصهی تجارت جهانی چای و بخصوص در تجارت چای سیاه، چای بر حسب اندازهی برگ چای و کیفیت برگ چای طبقهبندی میشود. در این قسمت، تقسیمبندی رایج در مورد برگ چای سیاه را مورد بررسی قرار میدهیم؛ اصطلاحات در پی آمده برای انواع برگ چای به عمل آمده در هندوستان، سریلانکا، اندونزی و برخی کشورهای آفریقا و قارهی آمریکا صادق است؛ البته در روشهای تولید چای استفاده از روش (CTC) (Crush-Torn-Curl) که در آن برگ چای به شکل گلولهای درآمده و در کیسههای چای مورد استفاده قرار میگیرد، منجر به استحصال مقدار بیشتری چای باکیفیت میشود.
معیارهای عمده برای درجهبندی برگ چای سیاه خارجی عبارتند از:
- اندازهی برگ چای
- کامل یا شکسته بودن برگ چای
- کیفیت برگ چای
به طور کلی بهترین برگ چای، جوانترین آن است و برگهای بالغتر، طعمی با میزان کیفیت پایینتر دارند. به برگهای چای جوانتر (tippy) نیز گفته میشود.
با توجه به سه عامل گفته شده و ترکیبهای مختلف آن، انواع برگ چای با عناوین زیر نامگذاری میشوند:
- OP که شامل دو برگ چای در قسمت بالای بوتهی چای هستند. این نوع، خود دارای زیرمجموعههایی به نامهای (OP1-OPA-OPS) است که نمونههای بهتر OP هستند.
- FOP متشکل از جوانه و دو یا سه برگ چای در قسمت بالای گیاه. این قسمت در «بنگلادش» و «آسام» جزو چای درجهی دو و در «چین» چای درجهی یک محسوب میشود و زیرمجموعهای با کیفیتِ بهتر به نام (FOP1) دارد.
- GFOP دارای کیفیت بهتری از برگ چای FOP است.
- TGFOP جزو بهترین چایهای «دارجلینگ» و آسام به شمار میرود و زیرمجموعهی بهتری به نام (TGFOP1) دارد.
- FTGFOP بالاترین درجهی مرغوبیت چای.
- FTGFOP1)- STGFOP – SFTGFOP) این سه مورد، زیرمجموعهی FTGFOP هستند و بهترین انواع در بهترین درجهبندی چای سیاه خارجی محسوب میشوند.
البته لازم به تذکر است که در نزد ارائه کنندگان درجه بندیهای فوق، کامل بودن برگ چای همیشه به معنای مرغوبیت تام و تمام آن نیست. آنها معتقد هستند که چایهای به عمل آمده از برگهای شکسته، سریعتر به آب تزریق شده و رنگ میگیرند و دم میکشند و برای استفاده در هنگام صبح مناسبتر هستند.
در درجهبندی برگ چای سیاه خارجی، شکستگی و یا کامل بودن برگها نیز دارای رتبهبندی هستند که عبارتند از:
- BT شکستگی دارای اجزای درشت
- BP رایجترین نوع شکستگی
- BPS اصطلاح شکستگی در «آسام» و «دارجلینگ»
- FP اصطلاح شکستگی که بیشتر در «هندوستان» و «کنیا» رایج است.
- BOP درجهی اصلی شکستگی چای سیاه در چین، آسام، جنوب هند، سریلانکا، جاوه و چین
- F BOP شکستگیهای بزرگتر و بینظم تر رایج در اندونزی، چین، بنگلادش، آسام، آمریکای جنوبی
- F BOP F دارای شکستگی بیشتر و قیمت بالاتر
- G BOP چای درجه دوم با برگهای ناهموار
- GF BOP1 بالاترین کیفیت
- TGF BOP1 بهترین نوع در بالاترین کیفیت
همچنین برگ چای سیاه از جنبهی غربالگری (بوجاری) نیز دارای اصطلاحات و نیز درجهبندیهایی به شرح در پی آمده هستند:
- PF چای معطر
- OF اصطلاح رایج در هندوستان شمالی، آفریقا و بعضی از مناطق آمریکای جنوبی برای غربال برخی اجزای خشن و ناخالصیها
- FOF چای ریزتر و اصطلاح رایج در آسام و بنگلادش
- GFOF بهترین نوع برای چای کیسهای دارجلینگ
- TGFOF این اصطلاح برای انواع جوانتر برگ چای موسوم به tippy به کار میرود.
- BOPF اصطلاح اصلی رایج در هندوستان جنوبی، سریلانکا، «موزامبیک»، کنیا و بنگلادش در مورد برگ چای، همراه با افزودنیهای دیگر به آن.
- درجهبندی خاکهی چای نیز به ترتیب عبارتند از: D1-PD-PD1
محصولات مرتبط در فروشگاه چای مارکت
-
محصول تخفیف خورده
چای سیاه ایرانی سرگل شکسته زرین لاهیجان بهاره 1401کیفیت مرغوب، خوش طعم، خالص، جلوگیری از پوسیدگی دندانها، تقویت استخوان هاقیمتهربستهاز: 104,000 -
محصول تخفیف خوردهچای سیاه ایرانی قلم درشت اعلا لاهیجان بهاره 1403 سلامت قلب، کاهش استرس، سلامت استخوان ها، بهبود گوارش، کیفیت مرغوبقیمتهربستهاز: 139,500
جمع بندی
قسمت سرگل برگ چای، قسمت قلم برگ چای، قسمت ممتاز برگ چای، قسمت شکستهی برگ چای، بخش موسوم به باروتی برگ چای.
بهترین برگ چای، جوانترین آن است و برگهای بالغتر، طعمی با میزان کیفیت پایینتر دارند. به برگهای چای جوانتر (tippy) نیز گفته میشود.
