مورینگا یا گز روغن، یک منبع ضروری برای بدن

مورینگا گیاهی است که به خاطر خواصش هزاران سال مورد ستایش بشر قرار گرفته است.

در این مقاله به ویژگی‌ها، خواص، نحوه مصرف مورینگا و شرایطی که امکان داشتن عوارض برای آن می‌رود توضیح داده شده است.

با چای مارکت همراه باشید.

مورینگا چیست؟

گیاه مورینگا (Moringa) در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری می‌روید و تعداد انواع مورینگا به سیزده مورد می‌رسد.

آنچه به‌عنوان گیاه مورینگای مورد نظر ما است در حقیقت «مورینگا اولیفرا» (Moringa oleifera) نام دارد.

اندازه‌ی مورینگا در انواع گونه‌های آن بسیار متفاوت است و به‌صورت گیاه کوچک تا درخت بزرگ وجود دارد.

این گیاه، بومیِ آفریقا و آسیا است ولی بیشترین مقدار آن در هندوستان یافت می‌شود و در هند به آن «درخت معجزه» نیز گفته می‌شود.

تقریباٌ تمامی اجزای درخت مورینگا به‌طور جداگانه و یا به حالت ترکیبی در طب سنتی مللی مختلف وجود داشته و از آن استفاده شده است و امروزه از برگ تازه و خشک و پودر و روغن مورینگا استفاده می‌شود.

در ایران در مناطق سیستان و بلوچستان و هرمزگان وجود دارد.

خواص مورینگا

• دارای مواد مغذی است

برگ‌های مورینگا دارای مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی است.

یک فنجان (21 گرم) برگ‌های خردشده از این گیاه که به آن گز روغن نیز گفته می‌شود حاوی موادی مغذی مانند: «روتئین»- ویتامین‌های B6-C-B2-A- آهن و منیزیوم است.

میزان ویتامین برگ‌های این گیاه بیشتر از میزان ویتامین موجود در سایر اجزای آن است. مصرف یک فنجان دمنوش مورینگا مقدار زیادی از نیازهای انسان به ویتامین و مواد معدنی را برطرف می‌کند.

این موضوع بخصوص در کشورهایی که از غذای آماد و فوری بیشتر استفاده می‌شود حاوی اهمیت و دارای ارزش بیشتری است.

• مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان دارد

آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی مؤثر در مقابل تخریب به عمل آمده از طرف رادیکال‌های آزاد موجود در بدن انسان محسوب می‌شوند.

تعداد زیاد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌تواند باعث بیماری‌های متعددی مثل دیابت تیپ دو یا ناراحتی‌های قلبی شود.

برگ‌های این گیاه حاوی چندین نوع آنتی‌اکسیدان ازجمله «اسید کلروژنیک»، «کوئرستین» و ویتامین C است که مانع فعالیت تخریبی رادیکال‌های آزاد می‌شود.

• میزان قند خون را کم می‌کند

یکی از تهدیدات بزرگ برای سلامتی هر انسانی، بالا بودن میزان قند خون است چرا که قند بالا به‌ مرور زمان موجب ناراحتی‌های قلبی و مشکلات جدی سلامتی می‌شود.

آزمایش‌ها علمی متعددی کم کردن قند خون بر اثر مصرف دمنوش مورینگا را تأیید کرده است، ازجمله آزمایشی که بر روی 30 نفر خانم انجام شد که طیِ آن مصرف روزانه یک و نیم قاشق چای‌خوری از این گیاه میزان قند خون آن‌ها را حدود 14 درصد کاهش داد.

اگر دیابت دارید برای مصرف این دمنوش با پزشک خود نیز مشورت کنید.

• میزان کلسترول خون را کاهش می‌دهد

میزان بالای کلسترول خون هم زمینه‌ساز انواع ناراحتی‌های قلبی است.

در این مورد آزمایش‌های انجام شده بر روی حیوان و انسان کاستن میزان کلسترول خون توسط این گیاه را تأیید کرده است.

• دمنوش مورینگا التهاب را کاهش می‌دهد

التهاب یکی از ویژگی‌های سیستم دفاعی بدن انسان برای مقابله با عفونت و زخم است ولی اگر مدت زیادی به درازا بکشد؛ مشکلی جدی برای سلامتی فرد به وجود خواهد آورد.

وجود التهاب مداوم در بدن موجب بیماری‌هایی مانند بیماری قلب و سرطان و سایر بیماری‌های خطرناک می‌شود.

تمامی اجزای درخت و گیاه مورینگا دارای در مورد دیگر جانداران دارای خاصیت ضد التهاب است ولی این مورد هنوز نیاز به آزمایش‌های علمی بیشتری در مورد انسان دارد.

منابع مختلفی این ویژگی ضد التهاب را در مورد انسان از روی تجربه بازگو کرده‌اند.

• ضد زهر آرسنیک است

آلودگی آب و منابع غذایی به آرسنیک در مناطق زیادی از جهان یکی از مشکلات مهم به شمار می‌رود همچنین برخی از برنج‌ها در بعضی از مناطق جهان می‌توانند میزان قابل توجهی آرسنیک داشته باشند.

مصرف مواد غذایی این‌چنینی در طول زمان می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلف در سلامتی انسان از جمله ناراحتی‌های قلبی و سرطان شود.

کم کردن تأثیر مخرب آرسنیک در بدن حیوانات آزمایش شده ولی این موضوع هنوز به‌طور قطعی در مورد انسان اثبات نشده ولی امید می‌رود که همین تأثیر را بر روی بدن انسان در مقابله با آرسنیک داشته باشد.

نحوه مصرف مورینگا

دوز مناسب مصرفی این گیاه بستگی به سن و شرایط سلامتی و معیارهای متعدد دیگری دارد و در حال حاضر مانند بسیاری از دیگر دمنوش‌ها هر کس اندازه‌ی مصرف آن را به‌طور آزمایشی و از مقادیر کم تجربه می‌کند.

در حال حاضر اندازه‌ی علمی مشخصی برای میزان مصرف آن در دست نیست. در هنگام خرید مورینگا به راهنمایی‌های برچسب محصول توجه کرده و نیز در صورت مصرف دارو با پزشک خود در مورد میزان مصرف آن مشورت کنید.

برای هر 275 میلی‌لیتر آب جوش، یک قاشق چای‌خوری برگ مورینگا اضافه کرده و بگذارید پنج دقیقه دم بکشد. معمولاً مقداری عسل نیز به این ترکیب اضافه می‌شود.

برخی معتقد هستند که مصرف یک و نیم قاشق پودر مورینگا با صبحانه می‌تواند باعث چربی سوزی و کاهش وزن شود.

توضیح این نکته ضروری است که در برخی مناطق جهان مورینگا را نوعی ماده‌ی غذایی می‌دانند.

عوارض مصرف

• برای خانم‌های باردار مصرف مورینگا توصیه نمی‌شود چون اطلاعات دقیقی در این مورد و اثرات آن بر خانم‌های باردار وجود ندارد پس بهتر است که در این مورد احتیاط شود.
• برخی خانم‌های شیرده مورینگا را برای افزایش شیر خود مصرف می‌کنند ولی نمی‌توان دقیقاً گفت که تأثیر این نوع شیر بر بدن نوزاد چگونه خواهد بود، لذا بهتر است که خانم‌های شیرده آن را مصرف نکنند.
• نظراتی وجود دارد مبنی بر اینکه مصرف این دمنوش بر روی افرادی که کم‌کاری غده‌ی تیروئید دارند، خوب نیست.

و در نهایت نکات مهمی که باید در مورد مورینگا یا گز روغن بدانیم:

• مورینگا گیاهی است که از هزاران سال پیش در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است.
• بخصوص برگ‌های آن سرشار از مواد مغذی مانند روتئین- ویتامین‌های B6-C-B2-A- آهن و منیزیوم است.
• آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن ازجمله «اسید کلروژنیک»، «کوئرستین» و ویتامین C، مانع فعالیت تخریبی رادیکال‌های آزاد در بدن انسان می‌شود.
• در آزمایش‌های انجام گرفته، مصرف روزی یک و نیم قاشق چای‌خوری از این گیاه، باعث کاهش 14 درصد از قند خون افراد شد.
• تمام اجزای درخت مورینگا خاصیت ضد التهاب دارد و از بروز بیماری‌هایی که التهاب مداوم، زمینه‌ساز آن در بدن انسان است جلوگیری می‌کند.
• طبق آزمایش‌های انجام شده، کلسترول خون را در بدن انسان و حیوان کاهش می‌دهد.
• اثرات سوء آب یا برخی موارد غذایی آلوده به آرسنیک را کم می‌کند، این موضوع در مورد حیوانات اثبات شده و در مورد انسان در دست بررسی است که احتمال می‌رود همین تأثیر را در مورد انسان هم داشته باشد.

جمع بندی