گل محمدی یا گل سرخ با نام لاتین Rosa Damascena و نوعی گل رز است که در ایران معمولا با نام گل محمدی شناخته می شود.
گل محمدی یک درختچه چند ساله با ارتفاع یک الی دو متر است. در برخی منابع اعتقاد بر این است که یک گیاه باستانی است و در ایران قدمت بسیاری دارد و ایران تا قرن شانزدهم تولید کننده اصلی روغن این گل به سراسر جهان بوده است.
از گل محمدی گلاب تهیه می شود که به عنوان نماد عشق و پاکی نامیده می شود.
محبوبیت این گل زیبا در ایران علاوه بر داشتن خواص فراوان به دلیل این است که از زمان های قدیم مردم اعتقاد داشتند رایحه آن آنقدر خوشبو است که یاد پیامبر اسلام را زنده می کند.
کاشان یکی از مهمترین شهرهای ایران است که در آن این گل خوش رایحه کشت می شود و از آن روغن و گلاب تهیه می شود. البته به دلیل اینکه از 3000 قطعه گل محمدی می توان میزان کمی روغن تهیه نمود، باید گفت روغن آن بسیار گران قیمت در بازارهای جهانی عرضه می شود.
این روغن کم رنگ و تقریبا زرد و به حالت نیمه جامد است که خواص فراوانی برای زیبایی پوست و مو و همچنین سلامتی دارد. چای، دمنوش، گلاب و روغن این گل بسیار خوش عطر، استفاده های فراوانی دارد.
بیشترین استفاده دارویی از گل سرخ یا گل رز و یا گل محمدی در طب سنتی برای درمان درد قفسه سینه و یا شکم، مشکلات گوارشی، تقویت قلب، مشکلات ویژه گردنی و مشکلات قاعدگی بوده است.
قبایل هندی ساکن آمریکای جنوبی جوشانده ای از ریشه گیاه این گل تهیه می کردند که به آسانی سرفه در کودکان کمک می کرد. بخور روغن آن برای درمان میگرن و سردردها و همچنین برخی از آلرژی ها مفید است.
معمولا در داخل کشور دو نوع گل خشک ازاین گل تهیه می شود. نوع اول آن جوانه خشک است که برای صادرات جمع آوری می شود. نوع دوم، گلبرگ های خشک است که مصارف مختلف دارد و اصلی ترین مصرف آن در غذا خوردن و رفع مشکلات گوارشی است مردم در ایران معمولا این گلبرگ های خشک را در ماست مصرف می کنند.
خواص گل محمدی یا گل سرخ
گل محمدی خاصیت ضد HIV، ضد دیابت، درمان صرع و ضد تشنج دارد و همچنین دارویی مفید برای زوال عقل، آرامبخش و آنتی اکسیدانی قوی می باشد.
طبق تحقیقات محققین، گل محمدی در کودکان مبتلا به صرع اثر درمانی دارد. در خانم های یائسه برای کاهش مشکلات گرگرفتگی نوشیدن دمنوش آن بسیار مناسب است.
در ادامه به برررسی برخی از خواص دارویی این گل خوش رایحه می پردازیم.
استفاده از گل محمدی کمک موثری در رفع انواع مشکلات پوستی می کند.
1) مرطوب شدن پوست
با استفاده از روغن طبیعی گلبرگ های گل محمدی می توان به حفظ رطوبت پوست کمک کرد تا باعث برطرف شدن خشکی پوست شود.
2) درمان التهابات پوستی
با استفاده از گلاب و اسانس گل محمدی صابون، کرم ها و لوسیون های پاک کننده و مرطوب کننده پوست تهیه می شود که برای پوست های حساس مانند پوست نوزادان مفید است و در رفع چروک های پوست، مرطوب کنندگی و درمان التهابات پوستی موثر است.
3) لایه بردار مناسب پوست
گلبرگ های گل محمدی سبب کاهش چربی پوست و همچنین از بین رفتن سلول های مرده پوست می شود. گل محمدی یک لایه بردار عالی برای پوست است.
یک فنجان گلبرگ تازه و یا خشک شده گل محمدی را با ½ فنجان روغن نارگیل ترکیب کرده و سپس 4/1 فنجان سرکه سفید و 7 قطره روغن گل محمدی را به آن اضافه کرده و هنگام حمام کردن یک الی دو قاشق غذاخوری از این مایه را بر روی پوست خود بمالید و سپس لایه برداری این گل را مشاهده خواهید کرد.
4) درمان جوش و آکنه
برای برطرف کردن جوش و آکنه و بر طرف کردن التهاب پوست می توان مقداری گلاب یا روغن و یا حتی پودر گلبرگ گل محمدی را بر روی آکنه و یا جوش مالیده و ضمن از بین بردن جوش و آکنه، التهاب جای آنها را از بین می برد.
5) داشتن لب های مرطوب
با اضافه کردن یک قاشق خامه و چند قطره عسل به گلبرگ گل محمدی یک ترکیب خمیری شکل تهیه کنید و آن را به مدت حدودا 15 تا 20 دقیقه بر روی لب ها گذاشته و سپس بشویید. این عمل سبب مرطوب و درخشان شدن لب ها می شود.
6) سلامت و تقویت مو
با استفاده از ماسک گل محمدی می توان موهای نرم و پرپشت داشت. در ادامه روش تهیه آن را بیان خواهیم کرد. استفاده از عصاره این گل معطر هم به عنوان نرم کننده برای موها استفاده می شود.
برای تهیه ماسک مو باید ابتدا نصف فنجان روغن نارگیل را به مدت دو دقیقه بر روی حرارت کم قرار داده و بعد از خنک شدن 5 قطره روغن رزماری به آن اضافه کرده و مخلوط می کنیم. با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری پودر گلبرگ گل محمدی و یک قاشق عسل ماسک مو آماده است. اینک می توانیم آن را روی ریشه موها و پوست سر ریخته و مدت 5 الی 10 دقیقه ماساژ داده و بعد از 45 دقیقه موها را با شامپو شستشو دهیم.
7) لاغری و کاهش وزن
چای گل محمدی کالری ندارد و اگر بین وعده های غذایی یک فنجان از این چای خوش عطر و طعم را بنوشید سبب کاهش اشتها و لاغری خواهد شد. البته مصرف این نوشیدنی به جای نوشیدنی های چاق کننده به هضم چربی هم در بدن کمک می کند.
8) خاصیت تب بر بودن
استفاده از چای گل محمدی سبب کاهش تب و دمای بدن می شود و همچنین از شدت عفونت پیشگیری می کند.
9) مصرف چای گل محمدی در بارداری
چای گل محمدی سرشار از ویتامین E،C، پتاسیم، منیزیم، منگنز، ویتامین های ب کمپلکس و سلنیوم است. ویتامین C باعث تقویت سیستم ایمنی بدن جنین و مادر باردار شده و همچنین برای رشد جنین مفید است. وجود ویتامین C به جذب بهتر کلسیم و آهن در بدن کمک می کند.
10) درمان اسهال
مصرف دمنوش گل محمدی سبب از بین رفتن باکتری های مضر روده و همچنین درمان اسهال خونی و التهابات دستگاه گوارش می شود.
11) سلامت چشم
اگر دچار سوزش و یا قرمزی چشم شویم می توانیم چند قطره از آب گل محمدی را در چشم ریخته تا مشکلات بهداشتی چشم بر طرف شود.
12) استفاده از چای گل محمدی برای مقابله با عفونت
وجود ویتامین های B1 ،B2 و K، بتاکاروتن، پکتین، تانن و بیوفلاونوئیدها در چای گل محمدی سبب مقابله با عفونت و کاهش التهاب می شود.
13) مقابله با عفونت دستگاه ادراری
اگر روزانه 3 الی 4 فنجان چای گل محمدی نوشیده شود بیماری های عفونی دستگاه ادراری درمان خواهد شد زیرا گل محمدی خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و دیورتیک دارد. این خواص گل محمدی موجب تسکین درد، کاهش التهاب مثانه و درمان عفونت موجود در دستگاه ادراری می شود.
14) تقویت سیستم ایمنی بدن
اگر قصد دارید سیستم ایمنی بدن خود را افزایش دهید بهتر است مصرف دم نوش گل محمدی را به طور روزانه در برنامه غذایی خود داشته باشید زیرا وجود میزان فراوان ویتامین C در این گل ضمن افزایش سیستم ایمنی بدن از ابتلا به بیماری هایی مانند آنفلوانزا، سرماخوردگی و گلودرد جلوگیری می کند. و بیماری های تنفسی را بهبود می بخشد.
15) خاصیت گل محمدی برای کلیه و سنگ کلیه
گل محمدی به دلیل داشتن خاصیت دیورتیک حجم ادرار را افزایش داده و از بروز سنگ کلیه جلوگیری می کند.
16) استفاده از گل محمدی برای پاکسازی کبد
اگر می خواهید کبد و کیسه صفرا را پاکسازی کنید از دم نوش گل محمدی استفاده نمایید.
17) سم زدایی کبد
افراد مبتلا به مشکلات کبدی می توانند با نوشیدن چای گل محمدی باعث سم زدایی کبد و حتی بدن خود شوند.
18) درمان افسردگی
برای بهبود علائم افسردگی نوشیدن چای گل محمدی مفید است و همچنین عطر این گل سبب آرامش ذهن و بدن می شود. افشره گل محمدی ضد استرس و افسردگی، ضد فشارهای عصبی و نشاط آور است.
19) آرتریت
گل محمدی به دلیل اینکه خاصیت دیورتیک، خاصیتی که آب انباشته شده درون بافتی را تخلیه می کند، در خود دارد. مبتلایان به بیماری های التهابی مانند آرتریت برای تسکین درد می توانند روزانه دو فنجان چای گل محمدی بنوشند.
20) مبارزه با بی خوابی
نوشیدن یک لیوان چای گل سرخ یا گل محمدی قبل از خواب به درمان بی خوابی و مشکلات خواب کمک می کند زیرا اعصاب را آرام و استرس را کاهش خواهد داد.
21) سرطان و گل محمدی
آنتی اکسیدان های موجود در این گل باعث جلوگیری از آسیب رسانی سلول های سرطانی به سلول های سالم در بدن می شوند و در نتیجه از ایجاد سرطان در بدن پیشگیری می کند.
22) درمان یبوست
برای درمان یبوست از روغن گل محمدی به عنوان ملین استفاده شود. چای گل محمدی هم صفرا را افزایش داده و سبب هضم بهتر چربی ها می شود و در نتیجه باعث رشد باکتری های مفید روده می شود.
23) کاهش بیماری های مزمن
خاصیت آنتی اکسیدانی گل محمدی از ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی و سرطان جلوگیری می کند.
24) رفع گرمازدگی
با مصرف شربت گل محمدی می توان به آسانی مشکل گرمازدگی را رفع نمود. در دوران گذشته برای درمان مشکلات تنفسی و گوارشی از شربت این گل استفاده می کردند.
25) برطرف کردن بوی بد دهان
با قرقره کردن آب گل محمدی، بوی بد دهان از بین می رود.
طرز تهیه چای و یا دمنوش
یک گرم گلبرگ گل محمدی تازه و یا خشک شده غنچه گل محمدی را شسته و به سه فنجان آب گرم (نه آب جوش) اضافه کرده و اجازه می دهیم 5 الی 10 دقیقه دم بکشد. دمنوش آماده است و اینک می توان به دلخواه خود با کمی عسل آن را میل کرد.
دمنوش گل محمدی را می توان از ترکیب گل محمدی تازه و خشک با چای سیاه و یا چای سبز تهیه کرد. همچنین انواع دیگری هم مانند دمنوش گل محمدی با زنجبیل، با زعفران، با گل گاوزبان، با دارچین و با رزماری نیز دارد.
مضرات استفاده از گل محمدی چیست؟
استفاده از گل محمدی، چای و یا دمنوش آن بی ضرر است اما باید توجه کنیم که مصرف میوه گل محمدی عوارضی مانند بی خوابی، اسهال، یبوست، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ، سردرد، گرفتگی معده و همچنین واکنش های آلرژیک بوجود می آورد. به دلیل وجود ویتامین C فراوان در گل محمدی مصرف بیش از حد آن فرد را به سنگ کلیه مبتلا خواهد کرد و همچنین به دلیل این ویتامین بیماران تالاسمی نباید آن را مصرف کنند زیرا سبب افزایش جذب آهن می شود.
جمع بندی
چای گل محمدی منبع خوب ویتامین های B1، B2 و K، بتاکاروتن، بیوفلاونوئیدها، تانن ها و پکتین می باشد که با عفونت ها مقابله کرده و التهاب را کاهش می دهد.
گل محمدی میزان بالایی ویتامین C دارد که سبب رشد جنین و تقویت سیستم ایمنی مادر و جنین می شود.
گل محمدی خاصیت ضد التهابی دارد و اگر پوست نوزادان دچار هر گونه التهاب شود به راحتی می توان از آن استفاده کرد زیرا انواع صابون و لوسیون از گل محمدی تهیه می شود.