در مقاله‌ی حساسیت به چای به بررسی علت و انواع حساسیت به کافئین چای و دیگر عناصر چای خواهیم پرداخت. با چای مارکت همراه باشید.
مقدمه‌ای بر حساسیت به چای
هیچ چیزی به‌اندازه‌ی چه یک فنجان چای گرم و یا یک لیوان چای سرد، آرامش بخش و فرح آور نیست اگر که شخص با مشکلی به نام حساسیت به کافئین چای یا دیگر عناصر آن روبرو نباشد.
حساسیت به انواع چای موضوعی نادر است و به ندرت دیده می‌شود.
در این مقاله در باره‌ی انواع این حساسیت‌ها و ترکیبات چای حساسیت‌زا و عواملی که می‌تواند باعث ایجاد زمینه‌ی مناسب برای این حساسیت‌ها شود و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.
علایمِ داشتن آلرژی به چای چیست
اجازه دهید بین دو کلمه‌ی حساسیت و آلرژی که در فارسی معمولاً به معنای یکسان به کار می‌روند تفاوت قائل شویم.
در اینجا منظور از «آلرژی»، همان کلمه‌ی Allergy انگلیسی، ولی منظور از «حساسیت»، کلمه‌ی انگلیسیsensitivity است.
مانند تمام آلرژی‌های دیگر، داشتن آلرژی به چای نیز دارای نشانه‌هایی است.
آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که بدنتان ماده‌ای را به‌اشتباه مضر تشخیص داده و برای مقابله با آن یک پادتن تولید می‌کند.
تولید چنین پادتن‌هایی در بدن باعث بروز علایمی در جسم انسان می‌شود که از آن تحت عنوان آلرژی نام می‌بریم.
برخی از علایم داشتن آلرژی به چای از این قرار است:
- کهیر زدن
- احساس سوزن سوزن شدن یا خارش در دهان
- ایجاد تورم در گلو، دهان، زبان، لب یا صورت شخص
- آنافیلاکسی (ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو، افت فشار خون). آنافیلاکسی یک مورد بسیار کمیاب ولی جدی است و مورد اورژانسی محسوب می‌شود.
علایم حساسیت به چای
نداشتن تحمل و یا به عبارت دیگر حساسیت به چای دارای نشانه‌های زیر است:
- حالت تهوع و یا استفراغ
- اسهال
- درد معده
- ورم
- احساس عصبی بودن
آیا آلرژی و یا حساسیت به چای انواع مختلفی دارد؟
یکی از تقسیم‌بندی‌های کلی چای عبارت از چای گیاهی و چای غیر گیاهی است.
آلرژی و یا حساسیت داشتن به چای در مورد هر دوی این موارد می‌تواند به وجود بیاید.
اگر احساس کردیدکه به‌نوعی چای آلرژی دارید باید از نوشیدن آن کاملاً پرهیز کنید.
اگر نسبت به چای علایمی که در بخش حساسیت توضیح دادیم را دارید، می‌توانید گاهی مقدار کمی از چای را که کم دم کشیده و غلیظ نیست مصرف کنید.
به عبارت دیگر، آلرژی به چای خطرناک است ولی حساسیت به چای عوارض کمتری از آلرژی دارد.
برخی از ترکیباتی که می‌تواند در چای‌های غیر گیاهی (چای‌های متعارف و اصلی) باعث ایجاد آلرژی شود موارد زیر است:
- کافئین
- تانن
- تیانین
اگر به کافئین حساسیت دارید از چای سیاه پرهیز کنید.
چای سیاه نسبت به بیشتر دیگر چای‌ها از کافئین بیشتری برخوردار است و این موضوع در آزمایشی که در سال 2016 انجام شده به اثبات رسید.
چای‌های گیاهی از نظر آلرژی و حساسیت
چای‌های گیاهی از برگ، گل، ساقه و ریشه‌ی تعداد بی‌شماری از گیاهان مختلف قابل تهیه است.
وقتی که قصد استفاده از چای گیاهی را نیز دارید باید فهرست مواد موجود در آن را در اختیار داشته باشید تا از بروز آلرژی و یا حساسیت در خودتان جلوگیری کنید.
در اینجا ما فهرستی از گیاهانی که از نظر ایجاد آلرژی بیشتر مشکل ساز هستند را ارائه می‌کنیم.
شاید انواع دیگری از چای‌های گیاهی هم باشند که ایجاد آلرژی کنند ولی مشهورترین این نوع چای گیاهی که امکان دچار شدن به آلرژی با نوشیدن آن‌ها بیشتر است از این قرارند:
گیاهان متعلق به خانواده‌ی پاپاتیا Asteraceae
چند نوع چای گیاهی رایج، متعلق به خانواده‌ی گیاهان پاپاتیا است.
یکی از مشهورترین آن‌ها چای پاپتیا است.
برخی از گیاهان دیگر که در این خانواده هستند و امکان دارد که باعث ایجاد آلرژی و یا حساسیت شوند عبارت‌اند از:
- گل توله
- گل مروارید
- گل همیشه بهار
- گل داوودی
گیاهان متعلق به خانواده‌ی مالواسه Malvaceae
چای هیبیسکوس یکی از اصلی‌ترین چای‌های گیاهی متعلق به این خانواده است که می‌تواند در برخی افراد، ایجاد آلرژی یا حساسیت کند.
این چای، نوعی چای قرمز رنگ و بومی شمال آفریقا و جنوب شرقی آسیا است.
بخشی از این گیاه که وظیفه‌ی محافظت از گیاه را به عهده دارد و نام آن «کالیکس» است برای تهیه‌ی این نوع چای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از جمله مواد حساسیت‌زای این نوع چای گیاهی می‌توان به وجود تانن در آن اشاره کرد.
چگونه آلرژی چای را برطرف کنیم؟
اگر متوجه شدید که نسبت به یک نوع چای، آلرژی یا حساسیت دارید، گزینه‌های برای برطرف کردن این آلرژی یا حساسیت در اختیار شما هست.
1) تعویض نوع چای مصرفی
- داشتن حساسیت نسبت به یک نوع چای به معنای حساس بودن به همه‌ی چای‌های دیگر نیست. اگر به‌نوعی چای، حساسیت یا آلرژی دارید، اولین راه، امتحان چای‌هایی است که توجه شما را جلب می‌کند تا ببینید که کدام چای از بین چای‌های موردعلاقه‌تان در شما ایجاد آلرژی یا حساسیت نمی‌کند.
- اگر نسبت به چای گیاهی حساسیت دارید به چای متعارف رو بیاورید و اگر که به چای متعارف، آلرژی یا حساسیت دارید چای‌های گیاهی را امتحان کنید.
- گاهی تغییر مصرف چای سیاه به چای سبز باعث از بین رفتن آلرژی و حساسیت به چای می‌شود.
- اگر مشکل شما ناشی از کافئین چای است، به سراغ چای سفید بروید.
2) تنظیم زمان دم کشیدن چای
میزان حساسیت زایی چای به نسبت مدت زمان دم کشیدن آن می‌تواند فرق کند.
اگر نوعی چای را دوست دارید که نسبت به آن آلرژی ندارید و برایتان فقط کمی ایجاد حساسیت می‌کند، چای مذکور را به مدتی کم در حالت دم کشیدن قرار دهید و بعد مصرف کنید. این روش در کاهش حساسیت زایی چای مؤثر است.
علت این تغییر، مربوط به دگرگونی‌هایی است که در ماده‌ی «تانن» چای بر اثر میزان مدت زمانی که دم می‌کشد به وجود می‌آید.
3) نوشیدنیِ دیگری انتخاب کنید
متأسفانه انسان‌های بسیار معدودی نسبت به چای دارای حساسیت یا آلرژی هستند و نمی‌توانند از این نوشیدنی مفید و آرامش بخش استفاده کنند.
چنین افرادی باید به‌ناچار نوع نوشیدنی خود را عوض کرده و یک نوشیدنی دیگر را جایگزین چای کنند.
باید گفت ایجاد آلرژی و حساسیت به چای در اغلب موارد درباره‌ی چای‌های گیاهی اتفاق می‌افتد و کمتر در مورد چای‌های متعارف روی می‌دهد مگر در مورد حساسیت به کافئین.
در میان انواع چای‌های گیاهی هم گیاهانی که جزو خانواده‌ی پاپاتیا هستند بیشترین میزان آلرژی را به وجود می‌آورند.
نکته‌هایی در مورد حساسیت به کافئین چای
- اگر کافئین را به‌اندازه بخورید مشکل ساز نیست مگر اینکه فرد، مورد خاص دیگری داشته باشد.
- علایم مصرف بیش از حد کافئین عبارت است از: احساس بی‌قراری- بیماری اختلالات خواب- سردرد- ضربان غیرمعمول قلب.
- علایم آلرژی داشتن به کافئین عبارت است از: خارش دهان، زبان یا لب. ورم کردن لب یا دهان، کهیر زدن.
- علت آلرژی به کافئین به خاطر تشخیص غلط سیستم ایمنی بدن نسبت به کافئین است؛ طوری که سیستم ایمنی بدن آن را یک ماده‌ی تهاجمی ارزیابی می‌کند و برای مقابله با آن به تولید پادتن می‌پردازد.
- اگر آلرژی شما نسبت به کافئین است باید هیچ چیزی که دارای کافئین است نخورید و ننوشید.
جمع‌بندی حساسیت به چای
- آلرژی و حساسیت دو مفهوم متفاوت هستند. آلرژی، شدیدتر از حساسیت است و گاهی می‌تواند خطرناک باشد اما حساسیت به اندازه‌ی آلرژی خطرناک نیست ولی باید از موارد حساسیت برانگیز نیز دوری کرد.
- معدودی از افراد می‌توانند هم به برخی از چای‌های متعارف و هم به بعضی از چای‌های گیاهی حساسیت داشته باشند.
- حساسیت به چای ، بیشتر به خاطر حساسیت به یکی از عناصر کافئین- تانن و تیانین روی می‌دهد.
- چای‌های گیاهیِ متعلق به خانواده پاپاتیا و مالواسه جزو آلرژی‌زاترین چای‌های گیاهی هستند.
- اگر به چایی آلرژی دارید نوع چای خودتان را حتماً عوض کنید.
- اگر به یک نوع چای حساسیت دارید، چای دیگری را امتحان کنید یا نوع چای‌تان را از چای گیاهی به چای متعارف و یا بالعکس تبدیل کنید.
- راه چاره‌ی دیگر برای کسانی که حساسیت کمی به نوعی چای دارند این است که میزان دم کردن چایشان را پایین بیاورند تا در هنگام مصرف آن چای، ماده‌ی تانن، کمتر ایجاد حساسیت کند.
- اگر انجام موارد فوق مقدور نبود باید نوع چای‌تان را تغییر دهید.
- اگر نسبت به کافئین آلرژی دارید از چای‌های بدون کافئین استفاده کنید.
عالی ممنون