اگزما چیست و چه راه های درمانی دارد؟

آیا تاکنون نام اگزما را شنیده اید؟ حتما در میان اطرافیان و یا در جایی با افرادی روبرو شده اید که منطقه ای از پوست خود را با خاراندن آرام می کنند شما مطلع نیستید که علت این خارش چیست. بله این به احتمال زیاد همان اگزما پوستی است که شدیدا حالت خارش و سوزش دارد اما نگران نباشید اگزما بیماری نیست که با تماس منتقل شود، البته همانگونه که در ادامه خواهیم گفت هنوز علت اصلی بروز اگزما در میان مبتلایان به درستی مشخص نشده است. اگزما هیچ ارتباطی به نارسایی اعضا مختلف بدن و یا بیماری های خاص ندارد بلکه علت اگزما بیماریهای پوستی می باشد. طبق تحقیقات پزشکان حداقل 11 نوع مختلف از بیماریهای پوستی وجود دارد که اگزما ایجاد می کنند. در این بیماری پوست دچار خارش، التهاب، قرمزی و پوسته ریزی می شود. شاید الان درگیر اگزما باشید و یا قبلا ابتلا به این بیماری  پوستی را تجربه کرده باشید اما بخوبی راه مقابله با آن را ندانید و به فکر باشید بار دیگر گرفتار اگزما نشوید. ما در این مقاله سعی می کنیم شما را با بسیاری از راههای درمان آشنا کنیم. اگزما درمان قطعی ندارد اما تجربه نشان داده است که در کنار درمان داروهای شیمیایی، بسیاری از گیاهان دارویی درمان کننده اگزما، این بیماری پوستی که انسان را با مشکلات فراوانی مواجه می کند، می باشد. پس با هم در ابتدا با این بیماری و علائم آن آشنا شده و سپس با برخی از داروهای گیاهی که اغلب به عنوان دمنوش به آسانی اگزما را درمان و یا التهاب و شدت آن را کاهش می دهند آشنا می شویم.

منشاء اگزما چیست؟

همانگونه که اشاره شد، متاسفانه هنوز پزشکان و محققین دلیل بروز اگزما را به قاطعیت نمی دانند. البته به نتایجی هم دست یافته اند مانند اینکه گاهی ریشه ژنتیک دارد و یا در افرادی که آلرژی (حساسیت) دارند بروز می کند. متاسفانه برای تشخیص اگزما هیچگونه آزمایشی وجود ندارد. باد، آب و هوای سرد، رطوبت پایین، صابون های قلیایی، استفاده نکردن از مرطوب کننده و نیزشستشوی زیاد، پوست را خشک کرده و پوست خشک تحریک پذیر خواهد شد و در نتیجه بیماری اگزما شدت پیدا می کند.

علایم اگزما کدام است؟

اگزما با خارش شدید پوست و ایجاد جوش های ریزی که همراه با قرمزی پوست است از علائم مهم اگزما می باشد. در این حساسیت پوست خشک و حالت پوسته پوسته می شود.

برخی راههای کنترل علائم اگزما

برای پیشگیری از برخی از علائم اگزما باید برخی از نکات را رعایت کنیم مانند:

• به موقع به پزشک مراجعه کنیم.
• از مقالات و تجربه بیماران مبتلا به اگزما کمک بگیریم و استرس نداشته باشیم زیرا استرس بیماری را شدت می دهد.
• پوست مبتلا به اگزما را نخارانید و لباسهای  نرم و خنک بپوشیم زیرا پوشیدن لباس پشمی پوست را تحریک می کند، و نیز بدن را خنک نگه داریم.
• تجربه نشان داده است که گیاهان دارویی چه به حالت نوشیدنی و یا ضماد و روغن در درمان اگزما بسیار موثر هستند.

انواع اگزما کدامست؟

در ابتدا باید گوشزد کنیم که در تمام انواع اگزما حالت خارش و قرمزی پوست وجود دارد، اما تفاوت انواع اگزما در عوارضی مانند خشکی، زبری، پوسته پوسته شدن و یا بوجود آمدن زخم های آبدار در پوست است. اگزمای دست که ممکن است با التهاب پوست دست، خارش، خشکی، پوسته ریزی، قرمزی و حتی تاول پوست دیده می شود، یک بیماری پوستی شایع است.

نوع اگزما درماتیت سبورئیک (Seborrheic dermatitis) یا اگزمای پوست سر معمولا با قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر همراه است.

اگزمای اتوپیک (Atopic Eczema): شایع ترین نوع اگزما می باشد که معمولا در کودکان از شیرخوارگی آغاز و تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه دارد.

بیماری درماتیت تماسی (Contact Dermatitis): بروز این نوع اگزما سن خاصی ندارد بلکه در هر سنی هنگام تماس مستقیم با مواد آلرژی زا، مواد پاک کننده مختلف و اسیدها  سبب ایجاد این نوع از اگزما  می شود.

بیماری درماتیت سبورئیک (Seborrheic Dermatitis): این نوع از اگزما که در خانواده ها حالت ارثی دارد، در نوزادان و بزرگسالان به حالت قارچ بر روی پوست دیده می شود. زرد و چرب شدن پوست سر، صورت و دیگر قسمتهای بدن، تکه تکه شدن پوست و شوره سر و قهوه ای و یا زرد شدن بالای سر از علائم این نوع از اگزما است.

برخی دیگر از انواع اگزما عبارتنداز:

بیماری اگزمای سکه ای (Nummular Eczema): این نوع از اگزما در مردها بیشتر از زن ها دیده می شود. در این نوع اگزما لکه هایی به شکل سکه در بازوها و ران همراه با خارش و گاه ترشح و پوسته – پوسته شدن ایجاد می شود.

بیماری اگزمای آستئاتوتیک (Asteatotic Eczema): این اگزما در افراد سالمند با علائم خارش بخصوص در شب، تاول های کوچک آبدار، قرمزی و تورم پوست، و نیز بر اثر خاراندن سبب ضخیم شدن پوست می شود.

بیماری اگزمای دیس هیدروتیک (Dyshidrotic Eczema): این نوع اگزما در ماههای بهار و تابستان و یا در آب و هوای گرم، بیشتر شایع است. تاول های روشن و عمیق همراه با سوزش و خارش دارد.

بیماری درماتیت ساکن (Stasis Dermatitis): خارش و قهوه ای – قرمز شدن و در صورت پیشرفت، تاول و ترشحات در یک یا هر دو پا.دیده می شود.

اگزما در چه سنی ایجاد می شود؟

اگزما معمولا بیشتر در پنج سال اول زندگی دیده می شود، البته نمی توان گفت اگزما مخصوص دوران کودکی است زیرا در سنین مختلف بوجود خواهد آمد. قابل ذکر است که بدانیم علائم اگزما در سنین کودکی و بزرگسالی متفاوت است.

علائم در کودکان چگونه است؟ نشانه های اگزما در کودکان در مراحل اولیه بسیار متفاوت است مثلا کودکان بین دو تا شش ماهگی و یا شاید قبل از پنج سالگی قرمزی، خارش و برآمدگی های ریز در پیشانی، گونه و حتی سرشان مشاهده می شود و با بزرگتر شدن کودکان پوست به شدت خشک شده و با خارش همراه می شود. هر چه سن بالاتر رود علائم شدیدتر خواهد شد، بطوری که اگزما پوستی به حالت دوره ای عود خواهد کرد.

اگزما در نوجوانان و بزرگسالان بیشتر در ناحیه آرنج ، پشت زانوها و در اطراف گردن دیده می شود. گاهی نیز از مچ تا انگشتان، ساعد و صورت هم بوجود می آید. اگزما در بزرگسالان و حتی نوجوانان گاهی پوست را ضخیم تیره خواهد کرد و به دلیل ایجاد خارش باعث زخم بر روی پوست می شود.

گیاهان دارویی موثر در درمان اگزما

در این مطلب قصد داریم گیاهانی را معرفی کنیم که می تواند به نرمی و لطافت پوست و نیزدرمان و کاهش علائم اگزما به شما کمک بسزایی داشته باشد.

1-دمنوش افتیمون: افتیمون به سبب طبع گرم و خشک، سبب لطافت پوست و ازبین برنده ورم ها می باشد.

“افرادی که گرم مزاج هستند بهتر است از مصرف زیاد افتیمون خودداری نمایند”

1. دمنوش افتیمون

به دلیل اینکه گیاه افتیمون یک گیاه ضعیف می باشد، جوشاندن و یا حتی کوبیدن آن به مدت طولانی سبب از دست دادن خاصیت آن می شود در نتیجه باید برای تهیه دمنوش این گیاه بدون کوبیدن با شعله غیرمستقیم، بسیار آهسته و با زمان طولانی دم کرد.

2. چای بابونه

بابونه و چای بابونه خاصیت آرامبخش و تسکین دهنده ای برای پوست دارد. نوشیدن چای بابونه بسیار مفید برای رفع هر نوع اگزما پوستی می باشد، البته از چای بابونه برای درست کردن حمام بابونه درمانی نیز استفاده می شود.

خواص بابونه (1 دقیقه)

ما در اینجا برای درمان این بیماری طرز تهیه حمام بابونه را شرح می دهیم.

یک لیتر آب را داغ می کنیم و قبل از اینکه جوش بیاید آن را از روی شعله برداشته و اجازه می دهیم کمی خنک شود. در مرحله بعد 4 الی 5 قاشق چای خوری گل بابونه به آب اضافه کرده تا چای دم بکشد و حداقل بعد از15 دقیقه خنک شود، سپس چای را در وان آب گرم ریخته و آن را هم زده تا کاملا مخلوط شود. حالا می توانید در وان نشسته تا به درمان اگزما و هر ناراحتی پوستی خود کمک کرده. البته می توانید در همان زمان هم یک فنجان چای بابونه میل کنید.

3. چای اولانگ

پلی فنول های موجود در چای اولانگ کمک موثری به درمان اگزما می کنند. در طی یک تحقیق به 118 نفر از مبتلایان به اگزما روزانه یک لیتر چای اولانگ داده شد. بعد یک الی دو هفته علائم اگزما از بین رفت و 63% بیماران درگیر با اگزما سلامت کاملا خود را به دست آورده و حتی از بازگشت مجدد آن هم جلوگیری شد.

ویدئو معرفی و بررسی خواص چای اولانگ (1 دقیقه)

4. دمنوش زیرفون

زیرفون یک نوع گیاه آرامبخش است که دمنوش آن به لطافت و نرمی پوست و درمان اگزما کمک می کند.

طرز تهیه دمنوش زیرفون برای کمک به کم شدن التهاب اگزما پوست:

ابتدا یک مشت ازگیاه زیرفون را با دو لیوان آب سرد به مدت ده دقیقه بر روی شعله مستقیم قرار داده تا بجوشد، سپس آن را با شعله غیر مستقیم به مدت طولانی دم کرده تا کاملا رنگ بیندازد.

دمنوش زیرفون سبب کاهش فشار خون می شود و برای خانم های باردار منع مصرف دارد.

5. دمنوش بادرنجبویه

گیاه بادرنجبویه در طب سنتی مصارف فراوانی دارد که یکی از آنها کمک به لطافت پوست و کاهش شدت اگزما می باشد.

طرزتهیه دمنوش بادرنجبویه

به اندازه یک مشت کوچک بادرنجبویه را با دو لیوان آب سرد روی شعله مستقیم قرار داده تا کاملا به جوش بیاید، سپس با استفاده از شعله غیر مستقیم آن را دم کنید.

6. چای رویبوس

رویبوس هم نام گیاهی است که در کاهش شدت اگزما به بیماران مبتلا به اگزما کمک خواهد کرد.

طرز تهیه دمنوش رویبوس

به میزان یک قاشق غذاخوری ازبرگ گیاه رویبوس را در یک لیوان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت 5 دقیقه بدون شعله دم بکشد. در صورت تمایل می توانید از شیر یا عسل برای طعم دار کردن این دمنوش استفاده نمایید.

7. دمنوش گل همیشه بهار و روغن اسطوخودوس

گل همیشه بهار در از بین بردن باکتری هاو کاهش التهاب سریع اگزما کمک کند و همچنین روغن اسطوخودوس دارای خاصیت ضدعفونی کننده و ضدباکتریایی و التهاب است و به همین دلیل این دونوع گیاه می توانند به درمان اگزما کمک فراوانی کنند.

طرز تهیه دمنوش گل همیشه بهار و روغن اسطوخودوس

مقداری گل همیشه بهار را با 5 قطره روغن اسطوخودوس مخلوط  کنید و یک دمنوش مناسب به دست آورید. سپس دمنوش را بر روی ناحیه اگزما ریخته. اگر این درمان را یک الی دوبار در روز انجام دهید بهبود سریع این بیماری در پوست خود را خواهید دید.

8. گیاه مریم گلی

مریم گلی گیاه دارویی دیگری می باشد که ضمن خواص متعددی که دارد، کمک به کاهش التهاب پوست در اگزما خواهد کرد.از برگ گیاه مریم گلی یک مرهم موضعی و یا تنتور آماده کرده و بر روی نواحی آسیب دیده پوست قرار دهید. ( تنتور در اصطلاح پزشکی به مایعی اطلاق می شود که از تاثیر الکل و یا اتر بر جوهرهای مواد معدنی، گیاهی یا حیوانی حاصل می شود).

9. ریشه شیرین بیان

ریشه شیرین بیان چگونه می تواند به درمان این بیماری کمک کند؟

ریشه شیرین بیان با خاصیت ضد التهابی که دارد قادر است التهاب و خارش ناشی از اگزما را کاهش دهد.

طریقه استفاده از ریشه شیرین بیان برای درمان اگزما به اینگونه است که ابتدا یک قاشق چای خوری از ریشه شیرین بیان را به مقداری آب اضافه کرده و بعد از خیساندن به مدت حدودا 15 تا 20 دقیقه می توانید روزانه دو تا سه بار بنوشید.

10. زیره سبز

زیره گیاه خوراکی است که فواید فراوانی در طب سنتی برای آن شناخته شده است. در کشور برزیل از زیره به عنوان درمان اگزما استفاده می شود.

در اینجا می خواهیم یادآوری کنیم که روغن نارگیل، سرکه سیب، ماست ساده و نخود فرنگی، روغن زیتون و عسل یا شکر و همچنین  زردچوبه مواد دیگری هستند که می توان از آنها برای درمان اگزما بهره برد.

در اینجا می خواهیم بررسی کنیم که آیا می شود از ابتلا به اگزما جلوگیری کرد؟

اگر کودکی در خانواده ای متولد شد که پدر، مادر و یا خواهر و برادر او مبتلا به اگزما پوستی هستند می توان با استفاده از پمادها و کرم های مرطوب کننده درست از زمان تولد نوزاد موجب پیشگیری از اگزما نمود. البته پزشکان تا کنون نظر قطعی نداده اند که آیا این پیشگیری می تواند از ابتلا شخص در بزرگسالی به این بیماری هم جلوگیری کند یا در دورانی اگزما به سراغ نوزاد امروز و بزرگسال آینده خواهد آمد.

جمع بندی