خواص چای زعفران و چند ایده جذاب طرز تهیه چای زعفران

زعفران یا زرپران یک ادویه خوش عطر و فوق‌العاده خوش رنگ است که از گل زعفران با نام علمی Crocus Sativus تهیه می شود.

گل زعفران بیشتر در خاورمیانه و بخش کوچکی از اروپا رشد میکند و معمولا در ایران، هند و یونان و به تازگی در افغانستان کشت میشود.

این گل ظریف تنها در سه تا چهار هفته در فاصله ماه های مهر و آبان گل می دهد. گل زعفران کلاله هایی به رنگ قرمز تیره تولید می کند که با دقت زیاد و با دست چیده و سپس خشک می شوند. کلاله های خشک شده در واقع همان ادویه خوش رنگ و عطر زعفران است.

از زعفران در آشپزی برای رنگ و عطر دادن به غذا استفاده می شود، همچنین در صنعت پارچه برای رنگرزی نیز از آن استفاده می شود، جالب است بدانید در صنعت عطر سازی هم از عطر خوش زعفران استفاده می شود.

مانند بسیاری از گیاهان و ادویه ها از زعفران نیز میتوان در تهیه چای استفاده نمود و اصطلاحا به آن چای زعفران میگویند.

امروزه بیشتر از زعفران برای مصارف آشپزی استفاده میشود. در برخی موارد از این ادویه به عنوان درمان های جایگزین نیز بهره میبرند.

در ادامه بیشتر با خواص و مضرات چای زعفران و همچنین طرز تهیه یک چای زعفران خوب آشنا میشویم.

تاریخچه زعفران

گل های زعفران حدود 20-30 سانتیمتر ارتفاع دارند. چیزی حدود 3 سال زمان میبرد تا بذر های زعفران گل بدهند. هر یک بذر زعفران حدود 3 تا 4 گل می دهد و هر گل سه کلاله زعفران دارد!

زعفران یکی از گرانترین ادویه های دنیا محسوب میشود، چرا که فرایند کاشت تا برداشت این محصول زمان بر است و همچنین فرایند برداشت این ادویه کاملا سنتی و دستی است و همچنین برای هر یک کیلو زعفران باید مقدار زیادی کلاله زعفران برداشت و خشک شود.

در نتیجه این ادویه از گرانترین ادویه های موجود در دنیاست.

تاریخچه زعفران بسیار قدیمی است و این گیاه خاص حدود 3500 سال قدمت دارد. در گذشته مردم برای درمان بسیاری از مشکلات جسمی خود از زعفران استفاده می کردند.

مشکلات ادرار، مشکلات قاعدگی، اختلالات چشم، درمان زخم، مشکلات گوارشی، غده ها و تومور ها، اختلالات روحی از جمله مشکلاتی بودند که مردم در گذشته با کمک زعفران آنها را بهبود می دادند.

خواص چای زعفران چیست؟

چای زعفران داروی ضد افسردگی طبیعی

اصطلاحا به زعفران نور خورشید هم میگویند، علت این نام گذاری رنگ قرمز و نارنجی آن نیست. بلکه این عقیده وجود دارد که زعفران میتواند خلق و خو را تقویت کند، البته ممکن است که از لحاظ علمی هم حقیقتی در پشت این ادعا وجود داشته باشد.

یکی از تحقیقات قدیمی در رابطه با مصرف چای زعفران در مجله ethnopharmacology مصرف این چای همانند مصرف داروی فلوکستین برای درمان افسردگی های خفیف تا متوسط را موثر دانست.

بررسی های به عمل آمده در مجله  Integrative Medicine نیز مصرف چای زعفران را روی افراد بالای 18 سال مطالعه نمود.  محققان این مجله دریافتند مصرف زعفران به بهبود علائم افسردگی کمک می کند.

ممکن است مصرف چای زعفران برای افرادی که مصرف داروهای ضد افسردگی را تحمل نمیکنند مفید باشد.

اما هیچ‌یک از تحقیقات صورت گرفته به طور قطع و یقین مصرف چای زعفران را برای درمان افسردگی از خفیف تا شدید را موثر نم یداند.

سلامت قلب

زعفران دارای مواد شیمیایی مختلفی است. برخی از این ترکیبات شیمیایی برای کاهش فشار خون مفید هستند و شرایط مناسب را برای حفاظت از قلب در برابر بیماری های قلبی را فراهم می کند.

تحقیقاتی که روی موش های آزمایشگاهی انجام شد مشخص کرد که مصرف زعفران موجب کاهش فشار خون می گردد. همچنین آزمایش انجام شده روی خرگوش ها از کاهش کلسترول و کاهش سطح تری گلیسیرید خون حکایت دارد.

بهبود سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

سندروم پیش از قاعدگی گستره وسیعی از مشکلات را شامل می شود از نوسانات احساسی تا ناراحتی های فیزیکی و جسمی. بعضی از خانم ها بیشتر دچار این سندروم می شوند و برخی کمتر، برای افرادی که می خواهند بدون کمک دارو این مشکلات را مدیریت کنند مصرف چای زعفران یک انتخاب مناسب است.

بهبود حافظه

زعفران حاوی دو ترکیب شیمیایی Crocin و Crocetin است، محققان معتقدند این ترکیبات شیمیایی به بهبود یادگیری و قدرت حافظه کمک میکنند.

تحقیقات فیتوتراپی با استفاده از موش ها نشان داده که زعفران میتواند به مشکلات یادگیری و بهبود حافظه کمک کند.

این تحقیقات امیدوار کننده نشان می دهد که زعفران ممکن است بتواند برای بهبود بیماری هایی که بر عملکرد مغز تاثیر می گذارند، مانند آلزایمر و پارکینسون مفید باشد.

مضرات مصرف چای زعفران

مضرات مصرف چای زعفران در شرایطی که بیش از 3 بار در هفته و با دوز بالا مصرف شود بسیار جدی است.

مصرف زعفران برای بانوان باردار توصیه نمی‌شود چرا که مصرف آن منجر به انقباضات رحم و سقط جنین میشود.

مصرف بیش از حد زعفران به کلیه ها آسیب میزند، از دیگر مضرات مصرف بیش از حد چای زعفران می توان به  سردرد، اسهال، گیجی، حساسیت های پوستی نیز اشاره کرد.

مصرف چای زعفران تا چند فنجان مناسب است؟

بهتر است در مصرف این چای حد اعتدال رعایت شود، اولا در زمان تهیه آن به غلظت چای توجه شود، مصرف بیش از نصف قاشق چای خوری به ازای هر نفر خطرناک است.

بهتر است در زمان مصرف این چای از دوز کمتر استفاده شود، مصرف کمتر از 3 فنجان چای زعفران در هفته مناسب است. به جای چای زعفران می توان از دم نوش به و دم نوش سیب استفاده کرد که از لحاظ طعم به چای زعفران نزدیک هستند و برای قلب نیز مفیدند.

زعفران را از کجا بخریم؟

در زمان خرید زعفران حتما آن را از فروشندگان معتبر تولید کننده تهیه کنید. این ادویه گران قیمت بازار تقلبی وسیعی دارد و احتمال دارد انواع تقلبی آن با مواد دیگری ترکیب شوند و از خاصیت زعفران بکاهند و یا حتی برای سلامتی مضر باشند.

طرز تهیه چای زعفران

دم کردن زعفران با آب جوش و به تنهایی بسیار غلیظ و سنگین است و ممکن است طعم آن را تلخ و قوی کند.

بنابر این بهتر است برای تهیه چای زعفران آن را با گیاهان دیگر و یا چای مخلوط کنید.

چند ایده مناسب برای تهیه چای زعفران

شیر چای زعفران

• زمان آماده سازی 15 دقیقه
• مناسب برای 2 فنجان

مواد لازم

• شیر یا شیر نارگیل یا بادام: 1 و 2/1 لیوان
• آب: 1 لیوان
• چای رویبوس: 2 قاشق چای خوری (اختیاری)
• زعفران: نصف قاشق چای خوری
• هل: 3 عدد (اختیاری)
• شیرین کننده: 2 قاشق چای خوری عسل یا استویا برای طعم دهی.

طرز تهیه

1. آب و هل را در یک ظرف کوچک روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید.( هل اختیاری است)
2. اجازه میدهیم تا دانه های هل 3 دقیقه بجوشد.
3. شعله را خاموش کنید و زعفران را به آب جوش اضافه نمایید و اجازه دهید 5 تا 8 دقیقه زعفران دم بکشد.
4. بقیه مواد را به مخلوط زعفران و آب اضافه کنید و مجدد شعله را روشن کنید و اجازه دهید تا شیر گرم شود و اما نگذارید بجوشد.
5. مخلوط چای را از صافی رد کنید و شیرین کننده مورد نظرتان را به آن اضافه نمایید.

چای سرد تابستانی زعفران (Saffron Iced Tea)

برای تهیه این سرد نوش تابستانی و خنک به چند ماده اولیه نیاز داریم، این نوشیدنی ریشه ایتالیایی دارد و برای پذیرایی یک عصر تابستانی انتخاب فوق العاده مناسبی هست.

• زمان آماده سازی 10 دقیقه
• مناسب برای 6 فنجان

مواد لازم

• چای رویبوس: 1 قاشق غذا خوری
• هلو: 1 عدد خرد شده
• ریحان: 5 برگ
• زعفران: 1 نیشگون (کمتر از نصف قاشق چای خوری)
• لیمو ترش تازه: 1 عدد
• شیرین کننده: 4 قاشق غذا خوری عسل، استویا، سکنجبین
• آب گرم: 3 لیوان
• آب سرد: 6 تا 8 لیوان

طرز تهیه

1. ظرف بزرگی بردارید و آب گرم، چای رویبوس و زعفران را در آن بریزید و اجازه دهید حدود 10 دقیقه با هم دم بکشند.
2. بعد از گذشت 10 دقیقه چای را از صافی رد کنید تا تفاله های چای رویبوس از آن جدا شوند. عسل را به مخلوط چای اضافه کنید و ترکیب کنید تا حل شود، سپس یک عدد لیمو ترش تازه را به سرد نوش اضافه کنید.
3. در یک پارچ بزرگ نصف هلو های خرد شده را به همراه برگ های ریحان بریزید و روی آن یخ اضافه کنید، سپس مخلوط چای سرد را به آن اضافه کنید. و سپس بقیه هلو های خرد شده را اضافه کنید و پارچ را با آب سرد و یخ اضافه پر کنید.
4. می توانید همین الان با سرد نوش هلو و زعفران از میهمانان خود پذیرایی کنید و یا پارچ را حدود یک ساعت در یخچال قرار دهید تا طعم هلو، ریحان و زعفران با هم به خوبی ترکیب شوند.

این سرد نوش خوش عطر و رنگ جلوه بسیار زیبایی هم دارد و برای پذیرایی از میهمانان یک عصر تابستانی بسیار مناسب است.

جمع بندی چای زعفران

زعفران گیاهی کمیاب است که تنها 3 تا 4 هفته در سال می روید و تمام مراحل برداشت و خشک کردن آن بوسیله دست انجام می شود، همچنین برای تهیه 1 کیلو زعفران به تعداد زیادی کلاله زعفران نیاز است، به همین علت این ادویه خاص بسیار گران قیمت است.

مصرف چای زعفران به شرط اعتدال در مصرف و مراقبت در زمان تهیه بسیار برای سلامت قلب و حافظه مفید است و همچنین به بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی کمک می کند.

مصرف چای زعفران به بانوان باردار توصیه نمی‌شود چرا که مصرف این چای می تواند منجر به انقباضات رحمی شود و خطر سقط جنین را به همراه دارد.

مصرف کمتر از 3 فنجان چای زعفران مناسب است. بهتر است به ازاء هر فنجان کمتر از نصف قاشق چای خوری زعفران در نظر گرفته شود.

جمع بندی