چای ماسالا چیست؟ (ترکیبات، خواص و طرز تهیه)

در این مقاله به تاریخچه‌ی چای ماسالا، خواص ماسالا، انواع و روش‌های تهیه‌ی چای ماسالا خواهیم پرداخت.

چای ماسالا چیست؟

چای ماسالا (Masala chai) نوعی دم‌نوش هندی است که از ترکیب چای، چندین نوع ادویه و شیر، به‌عنوان دم نوشی خوش عطر و طعم تهیه می‌شود. نکته‌ی قابل‌توجه در مورد این چای معطر، کثرت و تنوع موادی است که در تهیه‌ی آن به کار می‌رود. اصلی‌ترین و پرکاربردترین عناصر چای ماسالا عبارت‌اند از: چای سیاه، دارچین، زنجبیل، هل، آنیسون ستاره‌ای (بادیان ختایی)، رازیانه، جوز هندی، میخک و شیر. عطر چای ماسالا یا به‌عبارت‌دیگر چای ادویه، بسیار برانگیزاننده است و توجه هر شخصی را به خود جلب می‌کند. تهیه‌ی این چای با مواد و به شیوه‌های مختلف و بنا بر سلیقه‌های گوناگون انجام می‌شود. در هندوستان، معمولاً چای ماسالا در خانه‌ها از صفر تهیه می‌شود؛ یعنی ادویه‌جات را خودشان کوبیده و با آن‌ها چای مذکور را تهیه می‌کنند؛ اما در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی برای تهیه‌ی آن همیشه از پودر ادویه‌جات استفاده می‌کنند. هم‌چنین در آمریکا مخلوطی آماده از پودر ادویه‌جات و به‌اصطلاح چای کیسه‌ای ماسالا نیز وجود دارد. چای ماسالا به‌صورت گرم و سرد نوشیده می‌شود.

پودر ماسالا چیست؟

همان‌طور که گفتیم ماسالا به معنای ادویه‌های له شده است. چای ماسالا و ادویه‌های ترکیبی آن به حالت پودر شده، پودر ماسالا نامیده می‌شود. پودر ماسالا دارای طعم‌هایی خاص و ترکیباتی مختلف می‌تواند باشد.

دمنوش ماسالا چیست؟

دمنوش ماسالا به آن نوع چای ماسالا گفته می‌شود که با آب، شیر یا سایر ادویه جات مانند دارچین، هل، زنجبیل، بادیان ختایی، میخک، جوز هندی ترکیب و تهیه می‌شود. هر یک از افزودنی‌های فوق، خواص خود را دارند و در کنار خواص طبیعی ماسالا مجموعه‌ی منحصر به فرد دیگری از فایده‌های مرتبط با سلامتی را در اختیار مصرف کنندگان چای ترکیبی ماسالا قرار می‌دهند.

تاریخچه ماسالا چیست؟

قدمت چای ماسالا بنا به روایت‌های مختلف که نمی‌توانند چندان دقیق باشند؛ به 5 تا 9 هزار سال پیش می‌رسد. مردم بومی هندوستان و تایلند معتقدند که چای ماسالا یک دم‌نوش دارویی و متعلق به یکی از پادشاهان باستانی آن‌ها بوده است. این چای، نزدیک به پنجاه سال است که علاوه بر خاستگاهش (هندوستان یا تایلند) در سراسر جهان مورد توجه و استقبال فراوان واقع شده و مصرف انواع چای ماسالا در اروپا و آمریکا طی دهه‌ی اخیر گسترش زیادی یافته است. در خودِ کشور هندوستان چای ماسالا از سال 1960 میلادی محبوبیت بیشتری یافت. در هندوستان، چای‌فروشانِ سیار و رستوران‌ها به ارائه‌ی چای ماسالا می‌پردازند و این چای در منازل برای احترام، به مهمان تقدیم می‌شود. چای ماسالا یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در نزد هندیان بخصوص در ایام زمستان و ماه‌های سرد سال است. در برخی از مناطق هندوستان، انسان‌ها روزانه به‌طور متوسط چهار استکان کوچک ماسالا می‌نوشند. نوشیدن این دم‌نوشِ معطر و خوش‌طعم، در صبحانه، عصرها و برای رفع خستگی نیز مرسوم است. به‌طور کلی در هندوستان، چای ماسالا به‌اندازه‌ای چای سیاهِ ما ایرانی‌ها، محبوبیت دارد.

محصولات مرتبط در فروشگاه چای مارکت

چای ماسالا در انگلیس

اضافه شدن چای خشک سیاه به ترکیبات چای ماسالا مربوط به سال 1835 و کشت چای توسط انگلیسی‌ها در ایالت «آسام» هند است. از این تاریخ بود که چای سیاه، شیر و هم‌چنین سایر مزه دهنده‌ها به ماسالا اضافه شد؛ اما باید در نظر داشت که این ترکیب، مدت‌ها برای بسیاری از مردم هند گران‌قیمت بود و آن‌ها ترجیح می‌دادند که از چای ماسالای سنتی استفاده کنند. یکی دیگر از عواملی که باعث راه یافتن ترکیبات متعدد به ترکیب اصلی چای ماسالا شد؛ مربوط به گران‌قیمت بودن چای سیاه هندوستان در حدود سال 1900 میلادی بود. در آن زمان، چای سیاه بسیار گران بود و برای تشویق مصرف چای سیاه، مخلوط کردن آن با دیگر عناصر گیاهی در دستور کار کمپانی هند شرقی قرار گرفت تا مصرف چای برای اقشار مختلف مقرون به‌صرفه‌تر شود.

نکته‌ای درباره‌ی ترکیبات چای ماسالا

چه لزومی دارد که ما از ترکیبات ماسالا مطلع باشیم؟ استقبال بسیار زیاد از این چای، باعث شده که در سطح دنیا افراد سودجو با عرضه‌ی چای بی‌کیفیت به دنبال سوءاستفاده از این علاقه‌ی عمومی به چای ماسالا شوند. با توجه به عرضه کنندگان مختلف این چای، نیاز به اطلاعات جامع و کامل، پیش از اقدام به خرید بیش از پیش احساس می‌شود. بسیار مهم است که بخصوص در اولین خرید خود، چای ماسالای اصل بخرید تا از طریق تجربه کردن آن بتوانید هر زمان کیفیت سایر چای‌های ماسالا را طبق آن تجربه بسنجید.

مواد چای ماسالا چیست؟

اگر کسی آشنایی و اطلاعات قبلی در مورد چای ماسالا نداشته باشد، در نخستین مواجهه با مواد ترکیبی آن به‌احتمال زیاد فکر خواهد کرد که این‌همه موارد گفته شده در باره‌ی این چای، بیشتر جنبه‌ی تبلیغی دارد؛ در حالی که این‌طور نیست و ماسالا یکی از قابل ترکیب‌ترین چای‌های جهان محسوب می‌شود. مهم‌ترین مواردی که قابلیت ترکیب با چای ماسالا را دارد عبارت‌اند از:

• رازیانه
• عسل
• دارچین
• زنجبیل
• جوز هندی
• میخک
• شیر
• هل
• فلفل سیاه
• بادیان ستاره‌ای

توصیه می‌کنیم که افراد دارای بیماری و زنان باردار پیش از استفاده از انواع ترکیب چای ماسالا با پزشک خود مشورت کنند. نکته‌ای که باید در مصرف و یا تعارف چای ماسالا در نظر داشته باشید؛ عدم حساسیت فرد مصرف‌کننده به ادویه‌جاتی نظیر دارچین، زنجبیل و سایر ادویه‌جات مشابه است. برای نگاهی دقیق‌تر به خواص چای ماسالا، خاصیت برخی از اصلی‌ترین مواد قابل ترکیب با آن را بررسی می‌کنیم:

چای ماسالا و زنجبیل

طبع زنجبیل گرم است. مهم‌ترین خواص خود زنجبیل عبارت است از: پیشگیری و درمان بیماری‌های معده و گوارشی، رفع حالت تهوع، کاهش وزن، کاهش التهاب و درد مفاصل، درمان مشکلات ریوی، کاهش قند خون. زنجبیل، سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت می‌کند، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد، آسم را بهبود می‌بخشد و برای سلامتی قلب و عروق مفید است.

چای ماسالا و دارچین

دارچین حتی به‌تنهایی هم برای پوست و مو بسیار مفید است و نیز خاصیت ضد فراموشی دارد. هم‌چنین مصرف دارچین می‌تواند به روند کاهش وزن کمک کند.

چای ماسالا و هل

هل دارای طبع گرم، شادی آور، تقویت کننده‌ی معده و ضد نفخ است. توضیح این نکته ضروری است که از سه نوع، هل سفید، سیاه و سبز، بهتر است که در چای ماسالا از هل سبز استفاده شود. عطر هل سبز تندتر از دیگر انواع هل است. هل نیز برای سلامتی قلب، کلیه و ریه مفید بوده و در ضمن، ماده‌ای نشاط‌آور است و خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد. همین خاصیت ضدعفونی کردن، در میخک نیز موجود است. میخک، هم‌چنین برای سیستم گوارشی انسان نیز بسیار مفید است.

چای ماسالا و رازیانه

همان‌طور که در ابتدای این بخش اشاره کردیم خانم‌های باردار و افراد بیمار بهتر است قبل از مصرف چای ماسالا با ترکیبات مختلف، در این مورد با پزشک خود مشورت کنند. یکی از این موارد که خانم‌های باردار نباید بنوشند ترکیب چای ماسالا و رازیانه است. رازیانه در درمان سرفه و آسم، رفع نفخ مفید است. ملین بوده و مفید برای جوان سازی پوست محسوب می‌شود. هم‌چنین رازیانه در طب سنتی دارای خاصیت ضد بلغم و ضد صفرا است.

چای ماسالا و بادیان

از ایام باستان از بادیان خطایی برای بهبود هضم غذا و کمک به گوارش استفاده شده است. بادیان ضد نفخ و است و اسپاسم‌های گوارشی را درمان می‌کند. بادیان خطایی و ماسالا طعم خاصی در ذائقه ایجاد می‌کند.

چای ماسالا و جوز هندی

جوز هند طبع گرم دارد و بیشترین تأثیر را از نظر بویایی بر ماسالا می‌گذارد. جوز هندی برای تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت اعصاب، رفع التهاب و برخی دردها مؤثر است.

ماسالا و دارچین

دارچین برای کنترل وزن و لاغری مؤثر است. ضد فراموشی است و در سلامتی پوست و مو نقش مثبتی دارد. به‌طور مشخص، دارچین در پیشگیری از سرطان و بخصوص سرطان روده‌ی بزرگ مؤثر است.

محصولات مرتبط در فروشگاه چای مارکت

خواص ماسالا چیست؟

علاوه بر فواید اجزای جانبی و ترکیبات چای ماسالا بد نیست بدانید که این چای، بدن انسان را تا مدتی گرم نگه می‌دارد. هم‌چنین این چای هندی، گرفتگی‌های سینوس‌ها (حفره‌های پر از هوا در جمجمه و پیشانی) را که موجب سردرد و سینوزیت می‌شوند را می‌گشاید. با توجه به عناصر گیاهیِ به‌کاررفته در این چای، می‌توان گفت که چای ماسالا یک چای درمانی نیز هست زیرا این چای گیاهی باعث تقویت دستگاه ایمنی بدن، بهبود گوارش، از بین بردن ناراحتی‌های پوستی مانند جوشِ صورت و کاهش انواع التهاب بدن و تقویت قلب و عروق می‌شود. این چای ِخوب یک چای ضد سرطان قوی نیز هست؛ زیرا مواد موجود در آن، رادیکال‌های آزاد بدن انسان را که موجب بروز سرطان می‌شوند از بین می‌برد؛ پس می‌توان نتیجه گرفت که ماسالا یک چای شفابخش و نیز پیشگیری‌کننده از انواع بیماری‌هاست.

تأثیر چای ماسالا بر لاغری

چای ماسالا برای لاغری انتخاب فوق‌العاده مناسبی هست. چرا؟ اولین دلیلی که برای انتخاب این چای و جایگزین کردن آن با بقیه چای‌های لاغری می‌شود بیان کرد طعم فوق‌العاده متفاوت این نوشیدنی است. همان‌طور که گفتیم چای ماسالا درواقع نوعی شیر چای هست و از ترکیب ادویه‌هایی مثل میخک، بادیان ختایی (انیسون ستاره‌ای)، هل، جوز هندی، زنجبیل و… تهیه می‌شود؛ پس این نوشیدنی حاوی مقادیر مناسبی از پروتئین است و پروتئین موجود در شیر به احساس سیری کمک زیادی می‌کند؛ بنابراین با مصرف چای ماسالا احتمال پرخوری‌ها در ادامه‌ی روز کاهش می‌یابد؛ حتی می‌توان چای ماسالا را به‌عنوان یک میان وعده‌ی سالم نیز انتخاب کرد. بنابراین با مصرف چای ماسالا احتمال پرخوری‌ها در ادامه‌ی روز کاهش می‌یابد. همچنین چای ماسالا به جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند و به چند طریق منجر به کاهش چربی‌ها می‌شود.

چرا چای ماسالا برای لاغری؟

همان‌طور که اشاره کردیم، این چای یکی از گزینه‌های کم کالری است که می‌تواند انتخاب مناسبی برای یک میان وعده‌ی سالم باشد. هرچه در انتخاب شیری که با ماسالا ترکیب می‌شود دقت بیشتری صورت بگیرد میزان کالری دریافتی حاصل از مصرف این چای نیز کاهش می‌یابد؛ اما در مجموع اگر این چای با شیر پرچرب هم مصرف شود در نهایت بین 60 تا 80 کالری به ازا هر لیوان دریافت می‌کنید. حتی می‌توان این چای را بدون شیر به‌تنهایی مصرف نمود اما باید خاطر نشان کرد که مصرف چای ماسالای خالص احتمالاً طعم کمتر خوشایندی داشته باشد و اگر این چای با شیر مصرف شود نه‌تنها طعم مطلوبی خواهد داشت بلکه همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد پروتئین موجود در شیر به ایجاد احساس سیری کمک می‌کند و با ایجاد حس سیری بعد از مصرف آن تمایل کمتری به دریافت کالری بیشتر وجود خواهد داشت؛ اما در مجموع اگر این چای با شیر پرچرب هم مصرف شود در نهایت بین 60 تا 80 کالری به ازا هر لیوان دریافت می‌کنید. برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی خواص چای ماسالا، مطلب «خواص چای ماسالا برای لاغری و سلامت شما را» بخوانید.

انواع چای ماسالا

یکی از جذابیت‌های چای ماسالا در این نکته نهفته است که علاوه بر وجود انواع بسیار زیادی از آن، شما قادر هستید طعم دلخواهتان را با تغییر نوع مواد و نیز تغییر میزان مواد به‌کاررفته در هریک از انواع ماسالا دقیقاً بیابید؛ به‌عبارت‌دیگر، این چای گیاهی بالاترین میزان امکان شخصی‌سازی کردن یک چای را دارا است! توضیح این نکته ضروری است که برخی از انواع چای ماسالا در هندوستان از ترکیب 18 نوع پودر گیاهیِ محلی به دست می‌آید! یک محقق حرفه‌ای صنعت چای، به نام «جئیمی ویلهلم» (Jamie Wilhelm) با تحقیقی مفصل در کشور هندوستان، موفق شده است 50 نوعِ مختلف از چای ماسالای هندی را ثبت کند! او در ادامه، با نظرسنجی‌های متعدد توانست این 50 نوع چای ماسالا را در هفت کلاس اصلی به شرح در پی آمده خلاصه کند:

1. کلاس وگان The vegan version
2. کلاس زنجبیل تند Reinforced ginger version
3. کلاس ماسالای ساده‌شده Simplified version
4. کلاس کاداک/ مخصوص زمستان Kadak/winter special
5. کلاس اسپرینگ، مخصوص بهار Spring special
6. کلاس شیر بادام ملایم Mild almond milk version
7. کلاس ترکیب نامتعارف Exotic mix

مواد لازم برای چای ماسالا

در تهیه‌ی این چای باید ابتدا چای ماسالا یا پودر ماسالا و افزودنی‌های آن (ادویه جات و مواد انتخابی‌تان) را کوبیده باشید و آماده باشد. این مواد ترکیبی می‌تواند شیر، عسل، بادیان ختایی، میخک، زنجبیل، دارچین و سایر ادویه‌جات قابل ترکیبی با ماسالا نیز باشد.

طرز تهیه چای ماسالا

روش‌های کلاسیک و نیز غیرمرسوم زیادی برای دم کردن چای ماسالا وجود دارد. در ادامه دو روش خانگی برای تهیه‌ی چای ماسالا را توضیح می‌دهیم.

طرز تهیه چای ماسالای خانگی

• دو یا سه عدد میخک
• چوب دارچین یک‌دوم یا سه‌چهارم
• چهار عدد هل سبز
• این ترکیبات را به‌صورت کاملاً ریز و یا کمی درشت‌تر بکوبید
• در یک ماهی‌تابه یا قابلمه دو لیوان آب بریزید
• آن را بجوشانید
• ابتدا چای سیاه را بجوشانید و بگذارید در حرارت کم دم بکشد.
• سپس پودر ماسالا را به آن اضافه کنید
• در صورت تمایل به آن عسل یا شکر اضافه کنید.
• در این مرحله، شیر را به مقدار مناسب اضافه کنید
• تا وقتی که رنگ چای به تیره بزند آن را در دمای متوسط یا کم حرارت بدهید.
• (می‌توان از نعناع و ریحان نیز در این دستورالعمل استفاده کرد)
• حال می‌توانید طعمش را تست کرده و در صورت لزوم کمی دیگر شیر به آن اضافه کنید؛ اما در این صورت چای را به مقداری حرارت دهید که طعم اصلی آن طعم شیر نباشد.
• بعد از این مرحله چای ماسالا را به فنجان ریخته و بنوشید.

روشی دیگر برای دم کردن چای ماسالا

1. اگر به‌طور مرتب چای ماسالا می‌نوشید، می‌توانید از پودر ماسالا کمی بیشتر استفاده کنید و چای ماسالا را در ظرفی شیشه‌ای نگهداری کنید. برای مقادیر مورد نیاز به این دستورالعمل توجه کنید.
2. برای درست کردن چای ماسالا زنجبیل تازه، پودر یا برگ‌های چای، ادویه‌جات مختلف و شیرین کننده آماده کنید.
3. همه‌ی این موارد را در آب جوشان قرار دهید
4. در این روش می‌توانید شیر و آب را به مقدار مساوی هم به کار ببرید
5. این چای را به‌طور گرم یا ولرم می‌توانید بنوشید

طرز تهیه بستنی ماسالا

بستنی ماسالا یکی از جدیدترین ترکیب‌هایی است که شاید شما هم این روزها آن را دیده یا نامش را شنیده باشید. شما می‌توانید در خانه طبق دستورالعمل زیر شخصاً بستنی ماسالا تهیه کنید مواد لازم:

• پودر ماسالا
• شیر پرچرب
• کرم غلیظ
• شکر

طرز تهیه

زرده‌ی تخم مرغ را در یک کاسه ریخته و به آن شکر زده و تا وقتی که حباب دار شود آن را هم بزنید پودر ماسالا را به مقدار موردنیازتان آماده کنید. ادویه‌های مورد نظرتان و عسل را آماده کنید. دو ظرف داشته باشید. شیر را داخل یک قابلمه‌ی کوچک روی آتش بگذارید تا جوش بیاید. شعله را خاموش کنید. محتوای پودر ماسالا را به شیر اضافه کنید. شیر و پودر ماسالای مخلوط را به‌اندازه یک‌سوم به مخلوط زرده‌ی تخم مرغ و شکر اضافه کنید و خوب، هم بزنید. در درجه حرارتی ملایم به ظرف بالایی کرم اضافه کنید؛ سپس مخلوط شیر، تخم مرغ و شکر را اضافه کنید و برای مخلوط شدنشان آن را خوب، هم بزنید. در صورتی که تمایل داشته باشید به آن عسل و سایر ادویه‌های مورد پسند خود را که از قبل آماده کرده‌اید اضافه کنید. این مخلوط را در حالی که مرتب آن را هم می‌زنید بپزید. تا وقتی که این ترکیب قوام بیابد و هنگام هم زدن، کناره‌ها و پشت قاشق یا کفگیر را بپوشاند، آن را هم بزنید. پس از قوام یافتن، هر دو ظرف را از روی آتش بردارید و چند دقیقه صبر کنید تا از حرارت آن کاسته شود. سپس این مخلوط را در ظرفی مقاوم نسبت به حرارت و سرما ریخته سر آن را ببندید و حداقل به مدت چهار ساعت و یا شب تا صبح برای سرد شدن به حال خود رها کنید. مخلوط را برای ریختن در همزن، درست قبل از شروع کار از ظرف خود خارج کنید. مخلوط را داخل همزن ریخته و آن را هم بزنید. وقتی که حالت نرم پیدا کرد هم زدن را متوقف کنید. آن را برای منجمد شدن در ظرفی مناسب قرار داده داخل یخچال بگذارید.

برخی موارد جالب دیگر در مورد انواع چای ماسالا به‌قرار زیر است

• در هندوستان و بیشتر مناطق دنیا ماسالا همراه با چای سیاه تهیه می‌شود.
• در کشمیر پاکستان به‌جای چای سیاه به ماسالا چای سبز اضافه می‌کنند.
• بیشترین مزه افزاهای این چای، در آمریکا به آن اضافه می‌شود مانند عسل، شکر، وانیل.
• در برخی از انواع چایِ بدون کافئینِ ماسالا، به‌جای چای سیاه از چای قرمز (رویبوس) که متعلق به طبیعت آفریقای جنوبی و نوعی چای بدون کافئین است؛ استفاده می‌شود.
• نوع شیر به‌کاررفته در این چای شامل شیر پرچرب، کم‌چرب و شیر سویا می‌شود.

در ایران آنچه به‌عنوان انواع چای ماسالا در بازار رایج است صرفاً نام‌های تجاری هستند و برای انتخاب دقیق این چای، باید به مواد تشکیل دهنده‌ی آن‌ها دقت کرد و آن را با یکی از هفت گروهی که در بالا توضیح دادیم تطبیق داد و به نوع و کلاس چای ماسالا پی برد.

جمع بندی