پلی فنول چیست و چه فوایدی دارد؟

پلی فنول چیست؟ در این مقاله به موارد مختلف سؤال پلی فنول چیست پاسخ داده و در مورد فایده‌های آن که به‌وفور در چای سبز موجود است؛ بیشتر توضیح خواهیم داد. با چای مارکت همراه باشید.

با پلی فنول بیشتر آشنا شوید

پلی فنول (polyphenol) به‌طور کلی به ماده‌ی شیمیایی گیاهی گفته می‌شود.

مجموعه‌ی مواد شیمیایی گیاهی که پلی فنول نیز جزو آن‌ها است «فایتوکَمیکلس» (phytochemicals) نام دارد.

اگر بخواهیم به‌طور مشخص‌تر به انواع پلی فنول‌های گیاهی اشاره کنیم باید از «ایزوفلاون»، «کاتچین»، «فلاونوئید»، «رزوراترول»، «اسید فنولیک»، «آنتوسیانین» و «کوئرستین» نام ببریم.

پلی فنل‌ها، هم می‌توانند دارای ساختار طبیعی مانند آنچه در گیاهان هست باشند و هم می‌توانند دارای ساختار نیمه مصنوعی یا مصنوعی باشند.

بحث ما در این مقاله در مورد پلی فنل‌های دارای ساختار طبیعی است؛ یعنی پلی فنل موجود در مواد خوراکی گیاهی.

یکی از اصلی‌ترین فایده‌های پلی فنول‌ها خاصیت مبارزه با عوارض آسیب سلولی به خاطر دارا بودن آنتی‌اکسیدان است.

عمق و گستردگی تأثیر پلی فنول به حدی است که آن‌ها قادر به تأثیرگذاری بر برخی ژن‌ها و باکتری‌های موجود در بدن انسان نیز هستند.

چه گیاهان و میوه‌هایی دارای پلی فنول هستند.

مهم‌ترین منبع پلی فنل عبارت است از چای و بخصوص چای سبز. هم‌چنین قهوه نیز در بین نوشیدنی‌ها، مقادیری پلی فنل دارد.

در ردیف دومِ این فهرست، میوه‌هایی نظیر توت فرنگی، تمشک، «بلوبری» (Blueberry)، «آکای بری» (Acai Berries) (نخل آسای) ، «بلک بری» (BlackBerry)  (میوه‌ای شبیه به شاتوت) و «کرن بری» (Cranberry) قرار دارند.

این میوه‌ها نیز دارای پلی فنول هستند: آلو، سیب، گلابی، انگور، انار و آلبالو.

در سبزی‌ها نیز کرفس، پیاز، جعفری، کلم و کلم بروکلی، مقادیر قابل توجهی پلی فنول دارند.

در بین خشکبار دارای پلی فنل نیز باید به گردو، بادام زمینی، بادام، فندق و پسته اشاره کرد.

روغن زیتون نیز دارای مقدار قابل‌توجهی پلی فنل است.

خواص پلی فنول چیست؟

پلی فنول التهاب را تسکین می‌دهد.

نوعی از پلی فنول به نام «لیگنان» (Lignin) در چای سبز وجود دارد که از خاصیت ضد التهاب قوی برخوردار است.

فراموش نکنیم که التهاب علاوه بر این‌که خود، یک ناراحتی مستقل است می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مختلف مانند سرطان و یا ناراحتی‌های قلبی نیز بشود.

مصرف چای سبز که حاوی پلی فنول است؛ هم از التهاب پیشگیری می‌کند و هم التهاب موجود در بدن را بسیار کاهش می‌دهد.

پلی فنول به تناسب اندام کمک می‌کند.

طبق برخی تحقیقات انجام شده در زمینه‌ی «محاسبه‌ی شاخص توده‌ی بدنی» (Body Mass Index) پلی فنل موجود در چای سبز قادر است که از چربی‌های اضافی دور کمر کم کرده و به تناسب اندام انسان کمک کند.

پلی فنل یک ضد تومور و ضد سرطان است.

ترکیب «رسوراترول» (Resveratrol) باعث کاهش رشد تومورها در بدن می‌شود و آنتی‌اکسیدان باعث جلوگیری از بروز انواع سرطان‌ها از طریق مبارزه با رادیکال‌های آزاد در بدن انسان است.

پلی فنول از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

این ماده جلوی کم شدن تراکم استخوان‌ها را می‌گیرد.

پلی فنل برای درمان دیابت مفید است.

یکی دیگر از واژه‌هایی که در رابطه با پلی فنل باید از آن مطلع باشیم واژه‌ی «فلاونوئید» است که آن نیز جزو مواد شیمیایی گیاهی محسوب می‌شود و در حقیقت، شامل تمامی رنگ‌دانه‌های گیاهی است و از نظر مصرف دارویی مورد توجه قرار دارد.

نوعی از فلاونوئید به نام (flavan-3-ols) در کاکائوی طبیعی (کاکائوی بدون شکر) وجود دارد که مصرف آن باعث می‌شود مقاومت بدن در مقابل انسولین کاهش پیدا کند و از این نظر برای پیشگیری از دیابت بسیار مفید است.

پلی فنل کلسترول بد خون را کم می‌کند.

هم‌چنین پلی فنل، میزان کلسترول بد خون که به‌طور اختصاری (LDL) نامیده می‌شود را کاهش و میزان کلسترول خوب بدن (HDL) را افزایش می‌دهد.

عوارض پلی فنول چیست؟

مورد خاص و حادی ازعوارض پلی فنول وجود ندارد، ولی به عنوان یک توصیه‌ی کلی، افرادی که دارای ناراحتی‌های خاص یا حساسیت‌های ویژه از جمله حساسیت‌های غذایی هستند؛ بهتر است که از مصرف مواد غذایی که حاوی مقدار زیادی پلی فنول است خودداری کنند.

مختل کردن ترشح تیروئید و آسیب به کبد جزو ضررهای مصرف بیش از حد پلی فنل است.

برخی پلی فنل‌ها می‌توانند همراه با مصرف داروهایی خاص زیان آور باشند که یکی از آن‌ها پلی فنل موجود در آب گریپ‌فروت است.

به‌طور کلی اگر دارویی خاص مصرف می‌کنید یا دارای حساسیت غذایی هستید پیش از مصرف گیاهان، میوه‌ها و حبوبات دارای مقادیر زیاد پلی فنل، با پزشک مشورت فرمایید.

در یک جمع‌بندی می‌توان مصرف پلی فنول‌های طبیعی را برای سلامت قلب، داشتن تناسب اندام، پیشگیری و بهبود دیابت، کم شدن چربی‌های بد و افزایش چربی‌های خوب بدن، جلوگیری از سرطان و پوکی استخوان مفید دانست.

مصرف این ماده از طریق مصرف گیاهان طبیعی مانند چای سبز که غنی‌ترین گیاه از این نظر است (و برخی از انواع دیگر چای‌ها) ارجح است.

برخی از سایر گیاهان و میوه‌های نیز دارای مقادیری از این ماده هستند.

بهتر است مصرف پلی فنل برای افرادی که داروی خاص مصرف می‌کنند یا حساسیت‌های غذایی دارند با مشورت پزشک انجام شود.

جمع‌بندی